Architektura istnieje od tysięcy lat, a światło towarzyszy jej stale. Współczesna przestrzeń oferuje jednak doznania dotąd nieistniejące. Trudno nie doceniać znaczenia oculusa we wnętrzu Panteonu, sekwencji cieni układających się na kanelurach greckiej kolumny, czy – bardziej współczesnego – mroku kaplicy w Ronchamp, do której światło sączy się przez rozglifienia kolorowych okien. A jednak mrok wnętrz Muzeum Żydowskiego, świetlisty krzyż przecinający fasadę Kościoła Światła, czy transparentna bryła Fundacji Cartiera wskazują jednoznacznie, że we współczesnej architekturze światło odgrywa także inną rolę, niż ta, jaką nadano mu dawniej, kiedy katedry były białe. To różnica pomiędzy zamkniętym i otwartym, pomiędzy nieprzeniknionym murem i transparentnością ściany kurtynowej. Wraz z nowym językiem form współczesnej architektury „zmianie” uległo też światło na/w budynku oraz nasz odbiór budowli. A jednak, pomimo zmian, „architektura to przemyślana, bezbłędna gra brył w świetle”, nadal.
Architecture has existed for thousands of years and light is its constant companion. However, it is the contemporary space that offers sensations non-existent before. It is difficult to underestimate the significance of the oculus in the interior of the Pantheon, the sequence of shadows on the striae of the Greek column, or – the more recent – darkness inside the chapel in Ronchamp, where the light is seeping through the embrasures in the coloured windows. Yet the darkness in the interior of the Jewish Museum, the luminous cruciform cut into the façade of the Church of the Light or the transparent body of the Fondation Cartier all clearly indicate that in modern architecture light also plays a role different from that given to it formely, at the time when cathedrals were white. It consists in the difference between closed and open, between the impenetrable wall and the transparency of the curtain wall. Along with the new language of the forms of contemporary architecture, the “light” on/in the building and our reception of the structure have also changed. And yet, despite the changes, architecture still remains “the masterly, correct and magnificent play of forms assembled in the light”.
