W artykule przedstawiono koncepcyjny zarys budowy modelu zintegrowanej ochrony urbanistycznego dziedzictwa kultury. Wprowadzając tę kategorię pojęciową autor artykułuje specyfikę badań nad modelowaniem ochrony miejskiego dziedzictwa kulturowego prowadzonych z perspektywy dyscypliny naukowej: architektura i urbanistyka. Podkreśla też rangę problemów wynikających z braku odpowiednich powiązań między doktryną konserwatorską a teoriami wyjaśniającymi strukturalne zmiany w przestrzeni miejskiej. Istotną cechą prezentowanego tu modelu SAS (akronim od: Strategie – Aktorzy – Struktury) jest myślenie kategoriami „konstrukcji urbanistycznej”. Oznacza to, że: 1) wartości miejskiego środowiska zabytkowego należy odnosić do „architektury miasta” (pojmowanej jak u A. Rossiego); 2) ten rodzaj interpretowania urbanistycznych wartości dziedzictwa stanowi dobry punkt wyjścia dla strategii budowania formy urbanistycznej. Mowa tu o zasadach tzw. „urbanistyki strategicznej” oraz postulacie otwarcia polityk konserwatorskich, i innych narzędzi urbanistycznych regulacji, na strategie projektowe zawierające pierwiastki twórczej interpretacji kulturowych wartości dziedzictwa.
In this paper a conceptual outline of the decision making model for the protection of urbanistic cultural heritage is presented. Introducing this category the author articulates the specifi city of the research area on modelling the protection of urban cultural heritage viewed from the perspective of academic discipline: architecture and urbanism. The point of departure for this consideration is the problem of insuffi cient logical connections between the conservation doctrines and theories of structural changes in urban space. The key assumption of the SAS model (acronym from: Strategies – Actors – Structures) is that thinking in terms of “urbanistic construction” opens up new chances for integrated protection of urban cultural heritage. This implies that: 1) values of urban cultural heritage should be linked with the “architecture of the city” (as defi ned by A. Rossi); 2) this approach to the interpretation of urban cultural heritage should also be linked with the strategies of building urban form. This, in turn, refers to the principles of “strategic urbanism” and conservation policies, as well as other spatial policies, to architectural and urban design strategies having the elements of the creative interpretation of cultural heritage values.
