Opublikowana w roku 1929 praca Marii Skłodowskiej-Curie na temat wpływu promieniowania X na bakterie dała początek radiacyjnym procesom zwalczania patogenów [1]. Obróbka radiacyjna za pomocą promieniowania gamma, rentgenowskiego i szybkich elektronów nadal jest usługą stosunkowo kosztowną. Dlatego wykorzystywana jest w przypadku wyrobów relatywnie drogich lub w sytuacji, kiedy nie ma metod alternatywnych. W artykule zwrócono uwagę na unikatowe cechy radiacyjnej dezynfekcji i dezynsekcji obiektów o znaczeniu historycznym. Promieniowanie jonizujące okazało się szczególnie efektywne przy konserwacji dużych zbiorów przedmiotów. Przykładem jest wyjałowienie za pomocą wiązki elektronów obiektów historycznych wydobytych z dołów śmierci w Miednoje i Charkowie. Artefakty te będą prezentowane w nowej siedzibie Muzeum Katyńskiego w Cytadeli Warszawskiej.
Published in 1929, the work of Maria Skłodowska-Curie on the effects of X-rays on bacteria gave rise to radiative processes of eradication of the pathogens [1]. Irradiation by gamma, X-rays and fast electron is still relatively expensive. Therefore, it is used in the case of relatively expensive products or in a situation where there are no alternatives. The article focuses on the unique characteristics of radiation disinfection and disinfection of historical objects. Ionizing radiation has proved particularly effective in the maintenance of large collections. An example is the sterilization by means of an electron beam, of historical objects excavated from the pits of death in Miednoje and Kharkov. These artifacts will be presented in the new headquarters of the Katyń Museum in Warsaw Citadel.