sacred architecture, signs and symbols, creative intuition, commemorative, signifying
architektura sakralna, znaki i symbole, intuicja twórcza, komemoratywna, znaczeniowa
This article is an attempt to show the unique role of “symbolic intuition” in the process of designing meaningful places (holy structures, commemorative places).Originally, architectural creativity was associated with sheltering humans, namely with the sacred – holiness, the sense of safety. Desacralization of space through the rational lead of modernism redefined such values as: truth, good and beauty. The split between the pursuit of modernity and adhering to traditional ideas influenced the form, matter and semantics of meaningful structures. Many contemporary architects rather develop the awareness of the “self” rather than reaching for the source of sacral architecture, namely the “semantic intuition”. The author’s presentation becomes the primary goal. However, “intuition” still remains the primary tool for creating sacred art. This fact is proven by excellent works of contemporary meaningful architecture. The article describes the creative processes accompanying the design work of five prominent creators of sacred space: Le Corbusier, Tadao Ando, Olafur Eliasson, Stanisław Niemczyk, Michele De Lucchi. The creativity of these representatives proves that sacred architecture, in spite of the crisis in art, is still unique. It is an activity without the supreme role of utilitarianism, holding deeper content.
Artykuł jest próbą ukazania szczególnej roli „intuicji symbolicznej” w procesie projektowania przestrzeni znaczeniowych (obiektów świętych, miejsc komemoratywnych).Pierwotnie twórczość architektoniczna związana była ze schronieniem człowieka, czyli z sacrum – świętością, poczuciem bezpieczeństwa. Desakralizacja przestrzeni przez racjonalny prym modernizmu zredefiniowała takie wartości, jak prawda, dobro i piękno. Rozdarcie pomiędzy pogonią za nowoczesnością a odniesieniem się do tradycyjnych wyobrażeń wpłynęło na formę, materię i semantykę obiektów znaczeniowych. Wielu współczesnych architektów zajmuje się raczej rozwijaniem świadomości samego „ja” niż sięgnięciem do źródła architektury sakralnej, jakim jest „semantyczna intuicja”. Autorska prezentacja staje się celem nadrzędnym. Nadal jednak „intuicja” pozostaje prymarnym narzędziem tworzenia sztuki sakralnej. Świadczą o tym wybitne dzieła współczesnej architektury znaczeniowej. W artykule zostaną opisane procesy twórcze towarzszące pracy projektowej pięciu wybitych twórców przestrzeni sakralnej: Le Corbusiera, Tadao Ando, Olafura Eliassona, Stanisława Niemczyka, Michele de Lucchi. Twórczość tych przedstawicieli potwierdza, że architektura sakralna, pomimo kryzysu sztuki, jest nadal czymś szczególnym, niosącym za sobą głębsze treści, aktywnością bez nadrzędnej roli utylitaryzmu
