Bastion III „Kleparz”. Najczytelniejszy zabytek dawnej Twierdzy Kraków
Wariant tytułu
Bastion no III “Kleparz”. The most legible monument of the former Fortress Krakow
Autor
Wielgus, Krzysztof
Środulska-Wielgus, Jadwiga
Opublikowane w
Wiadomości Konserwatorskie
Numeracja
nr 60
Strony
85-93
Data wydania
2019
Miejsce wydania
Warszawa
Wydawca
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Język
polski
angielski
ISSN
0860-2395
eISSN
2544-8870
DOI
10.17425/WK60KLEPARZ
Słowa kluczowe
rewaloryzacja dawnych dzieł inżynierii, dawne fortyfikacje, Twierdza Kraków, podstawy i uwarunkowania procesów rewaloryzacji, identyfikowalność zabytków fortyfikacji
revalorization of old engineering works, former fortifications, Krakow Fortress, basics and conditions of revalorization processes, traceability of fortifications monuments
Abstrakt
Bastion nr III „Kleparz” jest wyjątkowym obiektem inżynierii, świadkiem przemian technologicznych na styku I i II rewolucji przemysłowej. Zbudowany w połowie XIX wieku w ramach budowy rdzenia Twierdzy Kraków jest najlepiej dostępnym i rozpoznawalnym zabytkiem fortyfikacji nowożytnej w centrum Krakowa. Jest pierwszym obiektem uratowanym przed wyburzeniami i adaptowany dla współczesnych celów w oparciu o argumentację naukową. 50 lat przemian teoretycznie ocalonego obiektu ukazuje szanse i zagrożenia dla najlepiej czytelnego, lecz wciąż mało znanego zabytku dawnej Twierdzy Kraków.
Bastion no III “Kleparz” is a unique engineering object, a witness of technological changes at the intersection of the 1ˢᵗ and 2ⁿᵈ industrial revolution. Built in the mid-nineteenth century as part of the construction of the core of the Krakow Fortress is the most accessible and recognizable monument of the modern fortifications in the center of Krakow. It is the first object saved from demolitions and adapted for modern purposes based on scientific argumentation. 50 years of transformation of the theoretically saved building shows the opportunities and threats for the best readable, but still little-known monument of the former Krakow Fortress.