Styl zakopiański Stanisława Witkiewicza i jego differentia specifica
Wariant tytułu
Stanisław Witkiewicz’s Zakopane style and its differentia specifica
Autor
Kwiatkowski, Krzysztof
Opublikowane w
Przestrzeń Urbanistyka Architektura
Numeracja
Vol. 1
Strony
57-66
Data wydania
2020
Miejsce wydania
Kraków
Wydawca
Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej
Język
polski
ISSN
2544-0853
eISSN
2544-6630
DOI
10.4467/00000000PUA.20.004.12071
Słowa kluczowe
styl narodowy w architekturze, styl zakopiański, sztuka ludowa, architektura ludowa, Podhale
national style in architecture, Zakopane style, folk art, folk architecture, Podhale
Abstrakt
Praca jest próbą zrekonstruowania metody twórczej Stanisława Witkiewicza dokonaną na podstawie jego pism rozproszonych. Styl zakopiański stał się fenomenem w szerokim spektrum polskich stylów narodowych. Inspiracją dla klasycznych stylów narodowych na ogół był arbitralnie dobrany zbiór form zaczerpniętych z określonego stylu historycznego związanego z danym narodem bądź państwem. Często był to zbiór eklektyczny. Stanisław Witkiewicz konsekwentnie unikał zapożyczeń i wtórności, wykorzystując wyłącznie inspiracje z ludowej sztuki Podhala. W metodologii jego architektury elementy o charakterze „racjonalnym”, jak: postulat funkcjonalnego rozplanowania pomieszczeń, propagowanie prawidłowego nasłonecznienia wnętrz oraz utrzymywania ich czystości, a także eksponowanie konstrukcji budynków, przeplatały się z elementami o charakterze „romantycznym”, jak np.: wprowadzanie ornamentyki, głównie o tematyce roślinnej, oraz kreowanie warstwy symbolicznej architektury, przesyconej pierwiastkami swoistej mitologii.
The work is an attempt to reconstruct the creative method of Stanisław Witkiewicz based on his various written works. The Zakopane style has become a phenomenon within a wide spectrum of Polish national styles. The inspiration for classic national styles was generally an arbitrarily selected set of forms taken from a specific historical style associated with a given nation or state. It was often an eclectic collection. Stanisław Witkiewicz consistently avoided borrowing and repetitions, using only inspirations from the folk art of Podhale. In the methodology of his architecture, ‘rational’ elements were interspersed with ornaments mainly on the subject of plants and elements of a mythology.
Klasyfikacja PKT
640000 Architektura
650900 Teoretyczne podstawy planowania przestrzennego i urbanistyki. Współczesne tendencje osadnictwa
