Konfrontacja stylów narodowych imperiów ze stylami narodowymi terytoriów zależnych
Wariant tytułu
The confrontation of styles of national empires with the styles of dependent territories
Autor
Kwiatkowski, Krzysztof
Opublikowane w
Przestrzeń Urbanistyka Architektura
Numeracja
Vol. 1
Strony
67-76
Data wydania
2020
Miejsce wydania
Kraków
Wydawca
Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej
Język
polski
ISSN
2544-0853
eISSN
2544-6630
DOI
10.4467/00000000PUA.20.005.12072
Słowa kluczowe
styl narodowy w architekturze, styl nadwiślański, neoromanizm, architektura ludowa, Podhale
national style in architecture, Vistula style, neo-Romanism, folk architecture, Podhale
Abstrakt
Zjawisko stylów narodowych cechowały dwie właściwości: (1) proliferacja – mnożenie ich typów, paradoksalne, zważywszy na fakt, że styl narodowy określający tożsamość narodową powinien występować w jednej postaci oraz (2) konfrontacja (na ogół o charakterze pośrednim) stylów wykreowanych w krajach aspirujących do roli mocarstw ze stylami wykształconymi w krajach zależnych, które utraciły niepodległość. W pracy zestawiono neoromanizm – jeden z narodowych stylów niemieckich (którego głównym przedstawicielem był Franz Schwechten) – z polskim stylem nadwiślańskim, wykreowanym przez Jana Sasa-Zubrzyckiego. Drugim przywołanym przykładem jest polemika Stanisława Witkiewicza, twórcy stylu zakopiańskiego, z Edgarem Kovátsem usiłującym propagować eklektyczny „sposób zakopański”, zawierający pierwiastki architektury tyrolskiej.
The phenomenon of national styles is characterised by two properties: (1) proliferation – the combination of multiple styles, which is paradoxical given that the national style defining national identity should occur in one form; (2) the confrontation (usually of an indirect nature) between styles created in countries aspiring powers and styles created in dependent countries which lost their independence. The work juxtaposes neo-Romanism – one of the German national styles, whose main representative was Franz Schwechten – with the Polish Vistula style, created by Jan Sas-Zubrzycki. The second example cited is a comparison Stanisław Witkiewicz, the creator of the Zakopane style, with Edgar Kováts trying to promote the eclectic ‘Zakopane way’ containing elements of Tyrolean architecture.
Klasyfikacja PKT
640000 Architektura
650900 Teoretyczne podstawy planowania przestrzennego i urbanistyki. Współczesne tendencje osadnictwa
