historical urban layout, greenery in block development, types of greenery and accessibility, block gardens, climate change
historyczny układ urbanistyczny, zieleń w zabudowie kwartałowej, rodzaje zieleni i dostępność, ogrody śródblokowe, zmiany klimatyczne
Urban greenery is not limited to parks and public gardens, but also singular trees, green roofs, walls that beneficially affect the city’s natural environment and minimize climate change consequences. This paper discusses the green areas of Cracow’s Old Town, an area of medieval origin, compact urban form, surrounded by a park (Planty) established at the site of demolished fortifications. It depicts the structure of the development of its town blocks while accounting for the presence of greenery. Comparative studies were performed based on data included in a catalog of gardens from central Cracow from 1997, developed by a team led by Janusz Bogdanowski, compared with the present-day state. The study assessed changes in the structure, use and accessibility of greenery, while accounting for applicable planning provisions and potential for alterations. The asset pool of biologically active areas was identified and the varieties and types of greenery present in the area were presented, which enabled the demonstration of the extent of its transformation and the potential for its expansion.
Zieleń miejska to obecnie nie tylko parki i skwery, lecz także pojedyncze drzewa, zielone dachy, ściany, które korzystnie wpływają na środowisko przyrodnicze miasta i minimalizują skutki zmian klimatycznych. W artykule rozważano tereny zieleni Starego Miasta w Krakowie, obszaru o średniowiecznym rodowodzie, zwartej formie urbanistycznej, okolone parkiem (Planty) założonym w miejscu wyburzonych fortyfikacji. Pokazano strukturę kształtowania bloków urbanistycznych z uwzględnieniem obecności zieleni. Studia porównawcze przeprowadzono na podstawie danych zawartych w katalogu ogrodów centrum Krakowa z roku 1997, opracowanym przez zespół pod kierunkiem Janusza Bogdanowskiego, zestawionych ze stanem współczesnym. Oceniono zmiany zachodzące w strukturze i użytkowaniu zieleni oraz dostępności do niej, uwzględniono aktualne zapisy planistyczne oraz możliwość potencjalnych przekształceń. Określono zasób terenów biologicznie czynnych, ukazano rodzaje i typy zieleni występującej na badanym obszarze, co pozwoliło zobrazować stopień jego przekształceń i możliwości jego powiększenia.
