W pierwszej części pracy doktorskiej przedstawionosyntezę nowych pochodnych m-terfenylu: 2-amino-4,6- difenylobenzeno-1,3-dikarbonitrylu, 2-(dietyloamino)-4,6-difenylo-benzeno-1,3-dikarbonitrylu oraz 2-amino-4-(4-bromofenylo)-6-fenylobenzeno-1,3-dikarbonitrylu. W drugiej częścirozprawy, opisano syntezy pochodnych 2,4-dietylotioksanten-9-onu oraz symetrycznychpochodnych tioksanten-9-onu. Otrzymane związkibadano jako fotosensybilizatory soli oniowych do (i)kationowej polimeryzacji epoksydów, (ii)wolnorodnikowej polimeryzacji akrylanów oraz (iii)syntezy przenikających się sieci polimerowych (IPN).Badane systemy fotoinicjujące zastosowano równieżdo fotoutwardzalnych żywice wykorzystanych doeksperymentów druku 3D po naświetleniu diodąlaserową o długości fali 405 nm. Nieoczekiwanieokazało się, że badane molekuły mogą również pełnićrolę wydajnych jednoskładnikowych inicjatorówpolimeryzacji rodnikowej. Badano także właściwościotrzymanych molekuł, tj. absorpcję, fotolizę,fluorescencję. Mechanizm fotoinicjacji związany zwytwarzaniem kationów i rodników badano stosująceksperymenty wygaszania fluorescencji, laserowąfotolizę błyskową, woltamperometrię cyklicznąi spektroskopię elektronowego rezonansuparamagnetycznego.
In the first part of the dissertation, the synthesis ofnew m-terphenyl derivatives was presented: 2-amino-4,6- diphenylbenzene-1,3-dicarbonitrille, 2-(diethylamino)-4,6-diphenylbenzene-1,3-dicarbonitrille, and 2-amino-4-(4-bromophenyl)-6-phenylbenzene-1,3-dicarbonitrille. In the second partof the dissertation, the syntheses of 2,4-diethylthioxanthen-9-one and symmetricthioxanthen-9-one derivatives were described. Theobtained compounds were studied as photosensitizersof onium salts for (i) cationic polymerization ofepoxides, (ii) free radical polymerization of acrylates,and (iii) synthesis of interpenetrating polymernetworks (IPNs). The photoinitiating systems studiedwere also applied to photo-cured resins used for 3Dprinting experiments after exposure to 405 nm laserdiode. Unexpectedly, it turned out that the studiedmolecules could also act as efficient single-componentinitiators of radical polymerization. The properties ofthe obtained molecules were also studied (absorption,photolysis, fluorescence). The mechanism ofphotoinitiation associated with the generation ofcations and radicals was studied using fluorescencequenching experiments, laser flash photolysis, cyclicvoltammetry and electron paramagnetic resonancespectroscopy.