Skutki przestrzenne specustawy mieszkaniowej i tendencje w jej stosowaniu
Wariant tytułu
Spatial effects of the special housing act and trends in its application
Autor
Warsza, Robert
Tomczak, Anna Aneta
Opublikowane w
Środowisko Mieszkaniowe = Housing Environment
Numeracja
nr 48
Strony
20-35
Data wydania
2024
Miejsce wydania
Kraków
Wydawca
Wydawnictwo Katedry Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego. Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej
Język
polski
angielski
ISSN
1731-2442
eISSN
2543-8700
DOI
https://doi.org/10.2478/he-2024-0023
Słowa kluczowe
specustawa mieszkaniowa, lex deweloper, polityka mieszkaniowa w Polsce, ład przestrzenny w Polsce
special housing act, lex developer, housing policy in Poland, spatial order in Poland
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie badań wykonanych w ramach monitoringu działania przepisów specustawy mieszkaniowej po pięciu latach jej obowiązywania. Prace zostały sporządzone na rzecz Ministerstwa Rozwoju i Technologii i bazują na analizie danych statystycznych GUS dla całej Polski, ankietach celowanych skierowanych do wybranych samorządów oraz szczegółowych porównaniach i zestawieniach wybranych inwestycji. Wyniki pokazują, że dotychczasowe efekty przestrzenne specustawy są dalekie od ustawowych założeń. Specustawa ma marginalny wpływ na rynek mieszkaniowy w kraju. Zmienia za to istotnie polskie planowanie przestrzenne, w którym podważyła „instytucję” planu miejscowego jako gwaranta zagospodarowania i ładu społeczno-gospodarczego. Uchwały o lokalizacji inwestycji podejmowane na jej podstawie słabo wpisują się w prowadzoną dotychczas przez gminy politykę przestrzenną i nie gwarantują lokalnym społecznościom wpływu na kształtowanie przestrzeni. Specustawa nie doprowadziła także do wyczekiwanego społecznie współuczestnictwa podmiotów prywatnych w realizacji infrastruktury publicznej i sprawiedliwszego ekonomicznie podziału kosztów i zysków z inwestycji. Czy była ona zatem niezbędna dla zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych w Polsce? Biorąc pod uwagę wyjątkowo skromne rezultaty przestrzenne i wywołany chaos w systemie planowania, można mieć dużo wątpliwości w tej sprawie.
The purpose of this paper is to present research carried out as part of the monitoring of the operation of the housing speculative law after five years of its implementation. This work was prepared for the Ministry of Development and Technology and is based on an analysis of statistical data from Statistics Poland for the whole of Poland targeted surveys addressed to selected local governments, and detailed comparisons and compilations of selected projects. The results show that the spatial effects of the special law to date are far from the statutory assumptions. The special act has had a marginal impact on the country’s housing market. Instead, it has significantly changed Polish spatial planning, where it has undermined the “institutions” of the local plan as a guarantor of development and socio-economic order. Resolutions on the location of investments adopted on its basis fit poorly into the spatial policy pursued so far by municipalities and do not guarantee local communities’ influence on the shaping of space. The special act has also not led to the socially anticipated participation of private entities in the implementation of public infrastructure and a more economically equitable distribution of costs and profits from investments. Was it therefore necessary for us to meet Poland’s housing needs? Given the extremely modest spatial results and the ensuing chaos in the planning system, this is clearly doubtful.
