bioaktywne peptydy, modelowanie molekularne, liposomy, inhibitory tyrozynazy, dermokosmetyki
bioactive peptides, molecular modeling, liposomes, tyrosinase inhibitors, dermocosmetics
Tematem pracy doktorskiej było opracowanie bioaktywnych tripeptydów i skutecznych nośników poprawiających ich penetrację do skóry. Przygotowano liposomy kationowe i anionowe na bazie lecytyny, zamykając w nich modelowy tripeptyd GHK-Cu. Przeprowadzono pełną charakterystykę fizykochemiczną wykonanych układów. Uzyskano liposomy o małych, jednolitych rozmiarach, wysokiej stabilności i efektywności enkapsulacji (20–30 %). Testy in vitro potwierdziły potencjał przeciwstarzeniowy GHK-Cu przez hamowanie elastazy (48,9 %). Następnie przeprowadzono wirtualne badanie przesiewowe dla biblioteki 8000 tripeptydów jako potencjalnych inhibitorów tyrozynazy. Dla najbardziej obiecujących związków (CSF, CSN, CVL) przeprowadzono symulacje dynamiki molekularnej, potwierdzając obecność charakterystycznych oddziaływań. Następnie peptydy zsyntezowano i scharakteryzowano (MS, NMR, IR, UV-Vis), oceniono ich aktywność wybielającą (IC₅₀) oraz zdolność chelatowania Cu²⁺. Brak cytotoksyczności peptydów potwierdzono na modelu RHE. Najlepszym inhibitorem tyrozynazy był CSF. W końcowym etapie tripeptydy zamknięto we wcześniej opracowanych liposomach. Badania ex vivo w komorach Franza wykazały, że nośniki te pozwalają na dostarczenie peptydu CSF do naskórka, co potwierdza ich przydatność w dermokosmetykach przeciwstarzeniowych i wybielających.
The PhD thesis aimed to develop bioactive tripeptides and effective carriers to enhance their skin penetration. Cationic and anionic lecithin-based liposomes encapsulating the model tripeptide GHK-Cu were prepared and fully physicochemically characterized. These vesicles showed small, uniform size, high stability, and 20–30% encapsulation efficiency. In vitro tests confirmed the anti-aging potential of GHK-Cu by 48.9% elastase inhibition. Next, a virtual screening of 8 000 tripeptides identified CSF, CSN, and CVL as promising tyrosinase inhibitors; molecular dynamics simulations confirmed the presence of key interactions in the binding pocket. The selected peptides were then synthesized and characterized (MS, NMR, IR, UV-Vis), their whitening activity (IC₅₀) and Cu²⁺-chelating ability was assessed. No cytotoxicity was reported using the RHE model. CSF was found to be the strongest tyrosinase inhibitor. Finally, tripeptides were loaded into the previously developed liposomes. Ex vivo Franz cell studies showed effective delivery of CSF into the epidermis, supporting their use in anti-aging and skin-brightening dermocosmetics.
