Przedmiotem badań pracy jest róża roślina ponadczasowa i tworzone z niej ogrody specjalistyczne. Róża ma bogatą symbolikę. Już od średniowiecza ogrodami różanymi zwano te, w których uprawiano róże. Jednak ich szczególny rozwój nastąpił na przełomie XIX i XX w., co swój wyraz znalazło głównie w ogrodach i parkach publicznych. Do badań szczegółowych wytypowano ogrody różane z Polski, Francji, Niemiec, Hiszpanii, Czech i Belgii. Zasadniczym kryterium wyboru były: historia i wartości krajobrazowe oraz popularność i znaczenie dla dalszego rozprzestrzeniania się tego rodzaju obiektów. Pracę uzupełnia aneks stanowiący katalog wybranych 17 ogrodów różanych, w którym zgromadzono według autorskiego kwestionariusza informacje na temat wybranych obiektów. W pracy bazowano na publikacjach dotyczących historii sztuki ogrodowej i kompozycji ogrodów, na polskich i tłumaczonych na język polski publikacjach o charakterze naukowym i popularnonaukowym dotyczących tematyki róż, publikacjach obcojęzycznych. W większości przypadków jednak są to materiały niepublikowane, zgromadzone w archiwach lub zbiorach prywatnych osób związanych z rosariami. W pracy wykorzystano wieloletnie doświadczenia autorki jako sędziego w konkursach róż w paryskim parku Bagatelle, rosarium w l’Hay-les-Roses, Orleans i Lyon oraz rosarium Le Roeulx. W wyniku analizy badanych obiektów opracowano typologię ogrodów różanych, które różnią się kompozycją, układem ścieżek oraz elementów małej architektury. Wyróżniono pięć typów ogrodów różanych. Sformułowano wnioski oraz wytyczne dotyczące perspektyw i kierunku rozwoju rosariów.
Subject of this studies is Rose – timeless plant – and special gardens made with it. Rose is also symbolical plant it is deep rooted in European culture and traditions. First rosary where created in Middle Age but significant turn was on the end of XIX century in public gardens and parks.
For detailed researches we choose gardens form Poland, France, Germany, Spain, Czech and Belgium. Main criterion for selection was history, its landscape values, popularity and its meaning for future spread of such objects. This thesis is also filled with catalogue of choosen rosaries – 17 objects, in which contains corresponding to author’s questionnaire information about choosen objects.
In this thesis I based on publications about history of art garden and composition, polish and translated scientific and popular science articles about roses, also foreign publications and encyclopedic atlas. I also used information published id monograms, aritcles, catalogs, press, but mostly in not publicized hand draft and notes or pictures gathered in archives and private collections people related to rosaries.
In this thesis I used many years of experience as jury at Paris rose contests in Bagatelle park, rosary in l’Hay-les-Roses, Orleans and Lyon and also rosary Le Roeulx. In conclusion of analysis this objects there is made typology of rosaries, which differ in composition, path system and elements of small architecture. There are five different types of this gardens. Framed conclusions and guidelines about perspective and direction of rose gardens.
