Zubrzycki, nadwiślański, Galicja Zachodnia, narodowy, neogotyk
Zubrzycki, vistula style, Western Galicia, national style, Gothic Revival
Rozprawa doktorska dotyczy analizy twórczości Jana Sas Zubrzyckiego i podjętych przez niego badań nad poszukiwaniem stylu narodowego, na przykładzie wszystkich czterech zrealizowanych ratuszy jego autorstwa: w Myślenicach, Niepołomicach, Zatorze oraz Jordanowie. Architekt ten jest twórcą oryginalnego neogotyckiego stylu architektonicznego łączącego w sobie motywy romańskie z motywami gotyckimi, zwanego „stylem nadwiślańskim”. Z uwagi na ogromny dorobek Jana Sas Zubrzyckiego, dysertacja ogranicza się do konkretnego wycinka dziejowego, czasu pozostawania Polski pod zaborami i konkretnego typu budowli. W dobie autonomii galicyjskiej powstało wiele realizacji autorstwa Jana Sas Zubrzyckiego z przewagą budynków sakralnych. Podkreślenia wymaga fakt, że każda z nich, mimo iż zgoła inna, stanowi symbol stylu „nadwiślańskiego”, co stanowi fenomen na skalę światową. Mimo upływu lat w dalszym ciągu ratusze zaprojektowane przez Jana Sas Zubrzyckiego cieszą się wielką popularnością i są tematem wielu dyskusji, nie tylko z punktu widzenia konserwatorskiego. Ratusze te bowiem stanowią zjawisko kulturowe. Ich twórca był wielkim poetą architektury, a w uzupełnieniu z innymi indywidualnościami tworzył sztukę architektoniczną na deskach teatru historii.
The PhD thesis is regarding analysis of Jan Sas Zubrzycki’s artistic work and his research for national style in architecture, on the base of all four built town halls, that he has designed: located in Myślenice, Niepołomice, Zator and Jordanów.
The architect is an author of the original neogothic architectural style, called “nadwiślański”, in which roman and gothic details are connected. As the achievements of Jan Sas Zubrzycki are impressive, the PhD thesis refers to specific historical fragment - the time when Poland was under seizure and to specific kind of building – the town hall.
During the Galician autonomy, there were built many buildings designed by Jan Sas Zubrzycki; the sacred in majority. In essential, every building, besides being exceptional, is a symbol of nadwiślański style, which is unusual on a world scale. Despite the time passing by, the town halls designed by Jan Sas Zubrzycki are still popular and are the subject of many discussions, not only from the monument preservation point of view. The town halls are the cultural phenomenon. Their designer was the great poet of architecture, who together with other authors has created architectural art through the ages.
