Ewolucja układu siedziby szlacheckiej w Kurozwękach jako przykład rozwoju ośrodków rezydencjonalnych Małopolski północnej
Wariant tytułu
Evolution of layout of the nobleman’s residence in Kurozwęki as an example of development of residential objects in northern Małopolska
Autor
Gancarz-Żebracka, Jadwiga
Promotor
dr hab. inż. arch. Agata Zachariasz, prof. PK
Data wydania
2012
Data obrony
24.09.2012
Wydawca
[s.n.]
Język
polski
Abstrakt
Podjęty temat pracy zaprezentowano na szerokim tle historycznym, analizowano założenie pałacowo parkowe w Kurozwękach, rozważano poszczególne jego elementy ze szczególnym uwzględnieniem ogrodu ozdobnego i jego przekształceń. Analiza dziejów posiadłości uwzględniająca zachowane materiały archiwalne ukazała znaczenie Kurozwęk w skali regionu i Polski oraz złożony proces kształtowania się formy obiektu. Przedstawiono właścicieli, projektantów i ogrodników. Kwerenda dokumentów uzupełniła dotychczasowy stan badań nad obiektem i założeniem. Wykonano szereg analiz porównawczych zmierzających do zaprezentowania rozwoju rezydencji kurozwęckiej na tle innych polskich obiektów. Dzięki badaniom uzyskano potwierdzenie, że wiek XVIII, XIX i okres do II wojny światowej to okres dużego rozwoju założenia i realizacji modnych wtedy koncepcji kształtowania ogrodu ozdobnego, ale także rozwój wielkoprzestrzennego założenia w pełni realizującego ówczesne tendencje w gospodarowaniu ziemią. Analizowano odpowiedni rodzaj postępowania, użytkowania zgodnego z zabytkowym charakterem oraz tworzenie mechanizmów zgodnych z obowiązującym prawem pozwalających na uniknięcie niepożądanych skutków ekspansywnych inwestycji naruszających chłonność krajobrazową historycznego obiektu.
Przeprowadzona analiza historyczna wykazała, że elementy wpływające na ewolucję układu funkcjonalno-przestrzennego uzależnione były od wielu czynników.
Podjęto również próbę analizy obecnego stanu Kurozwęk, które „radzą” sobie w nowych warunkach gospodarczych.
Analizowano odpowiedni rodzaj postępowania, użytkowania zgodnego z zabytkowym charakterem oraz tworzenie mechanizmów zgodnych z obowiązującym prawem pozwalających na uniknięcie niepożądanych skutków ekspansywnych inwestycji naruszających chłonność krajobrazową historycznego obiektu.
W pracy wskazano propozycje i warianty rewaloryzacji, dzieląc je na dwie grupy – prace związane z odtworzeniem, rewaloryzacją i adaptacją założenia pałacowo-parkowego w ujęciu konserwatorskim oraz inwestycje planowane przez właścicieli w celu tworzenia kompleksowego zharmonizowanego produktu turystycznego.
The topic of this work was presented against a wide historical background, the palace and park complex in Kurozwęki was analysed and its separate component parts were considered with particular focus on the decorative garden and its transformations. The analysis of the history of the estate that took into account the archive resources preserved, revealed the importance of Kurozwęki on both national and regional levels as well as the intricate process in which the form of the object took on its shape. The owners, designers and gardeners were presented. Preliminary survey of the documents supplemented the current state of research on the object and the complex. A number of comparative analyses intended to present the development of the residence in Kurozwęki against a background of other Polish objects. Thanks to the research conducted it was confirmed that the XVIII and XIX centuries and the period up to World War II constitute a time of great development of the complex and the time of putting into practice the conceptions of shaping the decorative garden that were new at the time, but also it was a time of development of the large scale composition that completely fulfilled the trends in land management in accordance with the fashion of the day. The historical analysis conducted demonstrated that the elements impacting the evolution of the functional and spatial layout depended on many factors.
Additionally, an attempt was made to analyse the current state of Kurozwęki, which „cope” with the new economic situation. The proper kind of measures, the way of using the object in accordance with its historic character as well as creation of mechanisms under the law in force that make it possible to avoid the undesirable effects of expansive investments disturbing the landscape absorbency of the historic object, were analysed.
Suggestions and variants of restoration were proposed in the work, and these were divided into two groups – the works connected with the reconstruction, restoration and conversion of the palace and park complex from the conservator’s point of view, and investments planned by the owners in order to create a comprehensive and harmonized tourist product.
Klasyfikacja PKT
640000 Architektura
640200 Historia architektury. Zabytki architektury. Twórcy
642100 Architektura krajobrazu, parków, zieleni. Mała architektura
Wydział
Wydział Architektury
Licencja
Licencja PK. Brak możliwości edycji i druku.
Prawa dostępu
Zasób dostępny dla zalogowanych użytkowników lub z komputerów w domenie PK
