Przedmiotem pracy jest problem trwałości matryc do kucia na prasach. Dokonano przeglądu literatury z zakresu własności materiałów narzędziowych stosowanych w budowie matryc kuźniczych w aspekcie ich trwałości eksploatacyjnej. Sformułowano tezę, która mówi, że zastosowanie matryc do prasowania wykonanych ze stali konstrukcji 42CrMo4 z napawanymi powierzchniami wykrojów w miejsce tradycyjnych ze stali narzędziowych do pracy na gorąco pozwoli na uzyskanie odpowiednio wysokiej trwałości przy równoczesnym obniżeniu kosztów narzędziowych. Do napawania powierzchni wykrojów zastosowano trzy rodzaje drutów (UTOP38, F-812 i F-818). Przeprowadzono kompleksowe badania własności mechanicznych i eksploatacyjnych wybranych materiałów narzędziowych i warstw napawanych (próby rozciągania i zginania, badania udarności i twardości oraz odporności na zużycie ścierne w temperaturze otoczenia i podwyższonej, a także badania metalograficzne. Wykonano badania trwałości matryc wdrożonych do produkcji w Kuźni "Glinik", Sp. z o. o. Uzyskano pozytywne wyniki techniczno-ekonomiczne w postaci wysokiej trwałości matryc i obniżenia kosztów narzędziowych, udowadniając tym samym tezę pracy. Sformułowano wnioski o charakterze poznawczym i utylitarnym, dotyczące własności i cech mikrostruktury badanych materiałów oraz zakresu praktycznego ich zastosowania. Określono kierunki dalszych badań.
The subject of his thesis is the problem ot durability of dies torged on press. In the thesis the relevant sources concerning characteristics of tool materials used in building forging dies were analyzed in the aspect of their utility durability. The main point made was that the use of press dies made of construction steel 42CrM04 with welding engraving layers in place ot traditional hot-work tool steels enables to acquire high durability and simultaneous tool cost reduction. In welding of engraving layers three types of wire were used (UTOP38, F-812 and F-818). Complex research of mechanical and utility properties of chosen tool materials and welding layers was conducted (stretching and bending tests, research of impact strength, hardness and resistance to abrasion in room and higher temperatures as weII as metallographic research). The research of durability of dies used in production at the "Glinik" forge was conducted. Positive technical and economic results were achieved in the form of high die durability and a decrease in tool costs, which proved the main point of this thesis. Cognitive and practical conclusions were drawn concerning the properties and characteristics of the microstructure of researched materials and the practical scope of their use. Further study possibilities were determined.
