dr hab. inż. arch. Krystyna Dąbrowska-Budziło, prof. PK
Data wydania
2009
Wydawca
[s.n.]
Język
polski
Uwagi
Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2008-2010 jako projekt badawczy
Abstrakt
Polskie parki kaligraficzne stanowią bardzo liczną, ale mało znaną grupę realizacji, uznawaną za ukoronowanie stylu naturalistycznego. Setki zrealizowanych na przełomie XIX i XX wieku polskich dworskich parków kaligraficznych prezentowały - widoczną zarówno na ich planach, jak i w rzeczywistości - jednolitość form i podobieństwo stosowanych rozwiązań kompozycyjnych. Charakterystyczne, płynne narysy ścieżek oraz brzegów strumienia i stawu były wyeksponowane na tle wielkich trawników.
Taki układ linii – wywołujący skojarzenia z polskim pismem kaligraficznym, uznawanym nawet za kanon piękna – był głównym wyróżnikiem tego stylu. Drzewa podkreślały skrzyżowania ścieżek oraz granice założeń, równocześnie tworząc wieloplanowe wnętrza. Projektując omawiane parki, polscy planiści z powodzeniem starali się łączyć kilka dominujących tendencji. W dużej mierze wzorowali sie na wzorcach i rozwiązaniach europejskiej sztuki ogrodowej, zważając przy tym na zapisy licznych dzieł polskich, dotyczących w szczególności polskich realiów, obyczajów i specyfiki krajobrazu. Równocześnie wpisywali się w coraz mocniejszy nurt poszukiwania „pierwiastka polskości” we wszelkich dziedzinach sztuki. W parkach kaligraficznych wznoszono różnego rodzaju rezydencje – od niewielkich dworów do dużych pałaców – w zależności od zamożności i upodobań właściciela czy architekta, a nie od wymagań stylu otaczających je parków.
Polish calligraphic parks – it is a great number group of realizations, unfortunately almost unknown in the history of the landscape planning.
They are recognized as the most subtle forms of the naturalistic style. Hundreds of the polish calligraphic parks of the turn of the 19th century, presented - visible both on their plans and in the reality - unity of forms and compositional similarity. The characteristic shape of curve pathes, streams and the lakeside were exposed on the background of big lawns. This system of lines – moving association with polish calligraphic writing, considered to be even a canon of the beauty – was distinctive for this style. Trees marked crossings and borders of the parks, simultaneously creating multifarious interiors.
Designing the parks, polish planners have successfully tried to combine several of the major trends. They have largely patterned on the European garden art. Heeded the numerous records including the works of Polish, in particular concerning Polish manners, habits and specificity of the landscape. They have also refered to the more and more stronger trend of increasing exploration "Polish element" in all fields of art. In the calligraphic parks, mansions and even big palaces have been built, that depended mostly on riches or wishes of the owner and not on the style of the park.
Klasyfikacja PKT
642100 Architektura krajobrazu, parków, zieleni. Mała architektura
