Z dziejów recepcji kostiumu francuskiego w architekturze Małopolski na przykładzie ratusza w Nowym Sączu. Teoria i praktyka

Z dziejów recepcji kostiumu francuskiego w architekturze Małopolski na przykładzie ratusza w Nowym Sączu. Teoria i praktyka

The history of the genesis, existence and influence of French stylisation in Małopolska architecture exemplified with the Nowy Sącz city hall. Theory and practice

Przebindowska, Anna

dr hab. Zdzisława Tołłoczko, prof. PK

2009

[s.n.]

polski

Praca poświęcona ratuszowi w Nowym Sączu, prezentującemu formy stylowe właściwe dla kostiumu francuskiego w architekturze XIX w., ma na celu odszukanie bezpośrednich inspiracji artystycznych obiektu wśród współczesnych mu realizacji krajowych i zagranicznych, oraz wskazanie ogólnych mechanizmów oddziaływania kultury francuskiej na sztukę ziem polskich ze szczególnym uwzględnieniem Galicji schyłku XIX w. Zasadnicze rozważania poprzedza wstęp zawierający definicję zjawiska, stan badań oraz rozdział poświęcony roli budynków ratuszowych w historii Europy i przestrzeni miasta. Pierwszą część pracy poświęcono warunkom kształtującym rozwój historycznej architektury XIX w. ze szczególnym uwzględnieniem historii neorenesansu, w ramach którego zjawisko znalazło swój początek. Rozważania uzupełniono przeglądem obiektów zrealizowanych we francuskim kostiumie stylowym. Osobny rozdział pracy poświęcono zabytkom architektury ziem polskich. Przykłady galicyjskie wyodrębniono i poprzedzono omówieniem warunków politycznych oraz gospodarczych kształtujących rozwój architektury. Część drugą pracy, poświęconą budynkowi nowosądeckiego ratusza, rozpoczyna obszernie przedstawiona historia miasta ukazująca niezwykłość jego dziejów i wyjątkową rolę w historii Polski. Historia budowy ratusza powstała w oparciu o materiały źródłowe przechowywane w sądeckim oddziale Krakowskiego Archiwum Miejskiego (oryginalne teksty w aneksach na końcu pracy). Analizę ikonograficzną i stylistyczną budynku poprzedzoną opisem obiektu skoncentrowano wokół dwóch wzajemnie uzupełniających się wątków: znaczeniowego wątku motywów architektonicznych; oraz rzeźbiarskiej dekoracji ratusza. Celem analizy stylistyczno – porównawczej było ukazanie ratusza w Nowym Sączu w kontekście światowych zabytków architektury doby historyzmu wzorowanych na stylach Francji ze wskazaniem źródeł inspiracji oraz elementów typowych dla omawianego kostiumu. Drugą część analizy poświęcono ukazaniu miejsca ratusza w kontekście architektury dziewiętnastowiecznej Małopolski, wskazując na budynek ratusza w Bielsku-Białej jako właściwy punkt odniesienia dla nowosądeckiego zabytku.

The aim of the doctoral thesis, whose subject matter is the city hall in Nowy Sącz (Sothern Poland), representing French stylisation characteristic of 19ᵗʰ century architecture, is to find the source of direct artistic inspiration for the above building among contemporary domestic and foreign objects as well as to show general mechanisms governing the influence of French culture on arts on Polish territories, with particular interest of the areas under the rule of the Austrian Empire at the end of 19ʰ century. The discussion of the city hall is preceded with an introduction containing a definition of French stylisation, the existing research on this subject and a chapter concerning the role of the city hall in the history of Europe and in the development of urban space. The first part of the thesis is devoted to the development of historic stylisation in the 19th century architecture, with special emphasis on the history of Neo-Renaissance, which gave rise to the phenomenon. The discussion is completed with an overview of the French stylised buildings. A separate chapter discusses Polish buildings belonging to this style. The examples of such buildings on Polish territories under the Austrian rule are illustrated with a discussion of political and economic conditions underlying their development. The second part of the thesis, concentrating on the city hall in Nowy Sącz, begins with a history of this city and its role in the history of Poland. The history of the building was based on the source materials kept in Cracow City Archives, Nowy Sącz Branch (their copies are contained in the annexes at the end of the thesis. The discretion and analysis of the building with regard to its iconography and style is concentrated on two themes – the significance of architectural motifs and sculptural decoration of the city hall. The aim of the stylistic and comparative analysis was to show the city hall in Nowy Sącz within a wider context of world architectural objects with historical stylisation modelled on French examples with an indication of the sources of inspiration and the elements typical for the French stylisation. The second part of the analysis places the city hall within the context of the 19ʰ century Małopolska, indicating the city hall in Bielsko-Biała as the proper reference point for the Nowy Sącz building.

640200 Historia architektury. Zabytki architektury. Twórcy

640000 Architektura

Wydział Architektury

Licencja PK. Brak możliwości edycji i druku.

Zasób dostępny dla zalogowanych użytkowników lub z komputerów w domenie PK

przejdź