Celem pracy jest rozwiązanie następującego problemu: Na jakich warunkach stosowane w urbanistyce metody rewitalizacji miast mogą być pomocne w koncentrowaniu zabudowy i odpowiadających jej aktywności wokół dworców i przystanków kolejowych? Cele cząstkowe to:
- uporządkowanie problemów i zarysowanie hipotez,
- teoretyczne podbudowanie badań i proponowanych rozwiązań,
- przegląd sytuacji problemowych i tendencji projektowania badanych obszarów,
- przeanalizowanie wybranych przypadków,
- weryfikacja hipotez i wyprowadzenie wniosków.
Przedmiotem badań są zjawiska ożywiania przestrzeni miejskiej w otoczeniu wybranych dworców kolejowych, badane pod kątem możliwości racjonalnego sterowania. Przeprowadzono je w celu udowodnienia tezy, że rewitalizacja otoczenia dworców i przystanków kolejowych może być okazją do poprawy logiki strukturalnej centrum miasta i jego śródmieścia oraz wyartykułowania cech charakterystycznych dla „przestrzeni podróży”; warunkiem tych zmian jest konsekwentne wdrażanie odpowiedniej strategii integrowania sieci przestrzeni publicznych i poprawy ich atrakcyjności. Dysertacja liczy 326 stron i zawiera 22 tabele, 110 rycin i 146 fotografii. W pięciu rozdziałach zawarto sformułowanie problemu i hipotez, podbudowę teoretyczną badań, analizę kilkudziesięciu przykładów oraz syntezę i wnioski. Skoncentrowano się na zagadnieniach kształtowania węzłów integracyjnych, centrów miejskich i towarzyszących im przestrzeni publicznych oraz strategii rewitalizacji miejskiej. Trzon badań stanowią fragmenty centrów miast wielkich w otoczeniu głównych lub ważniejszych dworców kolejowych. W pierwszej kolejności omówiono tendencje ogólne w Europie (30 przykładów) i wyłoniono grupę pięciu przypadków uznanych za rozwiązania modelowe, które zostały poddane analizie szczegółowej. Kolejny etap to charakterystyka początków rewitalizacji otoczenia dworców kolejowych w pięciu miastach polskich, poprzedzona oceną sytuacji ogólnej w skali kraju. Finalna część badań przykładów dotyczy Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego i czterech wybranych lokalizacji w Krakowie, w tym otoczenia Dworca Głównego, które objęto studium przypadku. W ostatnim bloku pracy podsumowano strukturę problemów, przedstawiono propozycje metodologiczne, zarysowano wskazówki dotyczące aspektów planistycznych, projektowych i operacyjnych.
Przeprowadzone badania udowodniły tezę pracy i przyniosły szereg wskazówek modyfikujących instrumentarium planistyczne w zakresie rewitalizacji Walor poznawczy tej dysertacji opiera się na szerokim zarysowaniu tendencji projektowych i planistycznych oraz strategii ożywiania w przykładach „dobrej praktyki”, sformułowaniu struktury problemów przestrzennych i strategicznych oraz identyfikacji barier procesu przebudowy w głównych miastach Polski i w Krakowskim Obszarze Metropolitalnym, a także na wyartykułowaniu związków pomiędzy rozwojem przestrzeni publicznych a procesami degradacji i aktywizacji. Do osiągnięć aplikacyjnych zaliczyć można propozycje metody prac studialnych i projektowych do zastosowania w programowaniu rewitalizacji oraz rekomendacje konkretnych rozwiązań operacyjnych i przestrzennych dla wybranych przypadków. Ponadto praca stanowi cenne źródło informacji na temat problemów rozwoju śródmieść miast polskich, a przeprowadzone w tym zakresie badania mogą być przyczynkiem do przyszłych analiz struktury funkcjonalno-przestrzennej tych obszarów.
The work aim is to solve the following problem: on which conditions the methods of cities revitalization used in urban planning can be helpful in concentrating the building and appropriate activities on close-to-station areas? The fragmentary aims are:
- adjustment of problems and hypothesis outline,
- the theoretical framework of research and proposed solutions,
- the review of problematic situations and design tendencies for analyzed areas,
- examination of chosen cases,
- hypotheses verification and drawing of conclusions.
The subject of research are the reviving phenomena of city spaces in surrounding of chosen railway stations, examined from the point of the possibilities of rational steering. The research was made to prove the thesis, that revitalization of close-to-station areas can be an occasion for improvement of structural logic of the city center and inner-city and also for articulation the characteristic features of “travel spaces”; the condition for these changes is the consequent implementation of appropriate strategy of integration and for improvement of their attractiveness.
The dissertation consists of 326 pages and includes 22 tables, 110 drawings and 146 photographs. Five chapters include the problem and hypothesis formulation, the theoretical framework of the research, the examples analysis, synthesis and conclusions. The focus was put on issues of creating of integration hubs, city centers and public spaces accompanying them and on the strategies of urban revitalization. The core of research are parts of great cities centers in surroundings of main or most important railway stations. On the first step the general tendencies in Europe were discussed and the group of model cases was selected, which were subjected to detailed analyses then. The next stage is the characteristics of the beginnings of railway stations surroundings revitalization in Polish cities, preceded with the evaluation of general situation in country scale. The final part of the examples analyses relates to the Krakow Metropolitan Area and chosen localizations in Krakow, including the Main Station surrounding, which was subjected to the case study. In the last chapter of the work the structure of problematic issues was summed up, the methodological propositions were presented, the directives related to planning, design and operational issues were drafted.
Research carried out proved the dissertation thesis and brought a lot of instructions modifying the planning instruments in the scope of revitalization. The instructive value of this project is based on the wide outlining of design and planning tendencies and the reviving strategies in the examples of “good practice”, wording of the structure of spatial and strategic problems and identification of barriers of rebuilding process in main Polish cities and in Krakow Metropolitan Area and also articulation of connections between the public spaces development and the degradation and activation processes. The implementation achievements are the following: the proposition of method for study and design works destined for revitalization programming and recommendations of particular solutions for chosen cases. Moreover, this work is a valuable source of information concerning the problems of inner cities development in Poland, and the research carried out in this scope might be an impulse for further analyses of the functional and spatial structure of these areas.
