światło w architekturze, hybrydowy obiekt kultury, audytorium, muzeum, kompozycja architektoniczna
light in architecture, hybrid cultural facilities, auditorium, museum, architectural composition
Światło, to naturalne, jak i to sztuczne jest niezbywalnym tworzywem architektury, na równi z drewnem, kamieniem, betonem, cegłą, stalą i szkłem. Tak było od zarania ludzkości, tak jest i obecnie, nawet w czasach prymatu technologii nad tym, co Rasmussen nazywał „odczuwaniem architektury”. W obiektach mieszkalnych, biurowych, czy przemysłowych światło spełnia przede wszystkim rolę utylitarną. Jego dostęp do poszczególnych pomieszczeń określony jest dokładnymi przepisami, które mówią także o wartościach światła sztucznego potrzebnego do oświetlenia każdego m2 powierzchni, w zależności od funkcji. Monumentalne, czy kameralne, budowle sakralne oraz te poświęcone kulturze są szczególnym polem do eksperymentowania ze światłem. Pomaga ono budować emocje, konieczne do właściwego odbioru dzieła architektonicznego. Wydobywa kształty, podkreśla kolory i właściwości materiału. Artykuł będzie poświęcony roli światła w budowaniu formy architektonicznej na przykładzie ikonicznych obiektów kultury, z uwzględnieniem przykładów polskich.
Light, the natural as well as the artificial one, is an indispensable architectural material, the importance of which is equal to that of wood, stone, concrete, brick, steel, and glass. It has been so since the birth of humanity, it is so today, even in the times when technology dominates what Rasmussen called ‘experiencing architecture’. In residential, office or industrial buildings, light fulfils most of all a utilitarian role. Its access to individual rooms is governed by detailed regulations, which also provide for values of artificial light necessary to illuminate each square metre of the floor area, depending on the function. Monumental or more private, sacral buildings and cultural facilities, are a special field for experimenting with light. It helps to build emotions, necessary to perceive a work of architecture in an appropriate way. It brings out shapes, emphasises colours and properties of materials. The paper is devoted to the role of light in the process of building of an architectural form of iconic cultural facilities, taking into account Polish examples.
