pedagogika pracy, kształcenie przedzawodowe, kształcenie zawodowe, doradztwo zawodowe, wychowanie do pracy
work pedagogy, pre-vocational training, vocational training, career counselling, education for work
Proces rozwoju zawodowego człowieka rozciąga się na całe życie. Tym samym doradztwo zawodowe jako element wspierania człowieka w wyborach edukacyjno-zawodowych stanowi jedno z głównych zadań współczesnej szkoły. Coraz wyższe wymagania rynku pracy, transdyscyplinarność pracy zawodowej oraz zmieniające się oczekiwania pracodawców sprawiają, że w doradztwie zawodowym nie chodzi już tylko o trafny wybór zawodu, ale także o wychowanie do przyszłej pracy, o uzyskanie przez absolwenta przydatności zawodowej, czyli optymalnej sprawności w sytuacji pracy, o umiejętności samoorganizacyjne w wykonywaniu zadań zawodowych oraz o kompetencje interpersonalne zawiązane z właściwym funkcjonowaniem w środowisku pracy. Wszystkie te czynniki sprawiają, że rola doradcy zawodowego w szkole ciągle wzrasta. Tworząc Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego i współpracując z nauczycielami i wychowawcami, jest dopełnieniem procesu wychowania ucznia przez pracę i do pracy. Instytucjonalizacja doradztwa zawodowego w okresie wychowania i kształcenia przedzawodowego i zawodowego to nie szansa, ale konieczność, która inspiruje i wspiera procesy wychowawcze jako zamierzone i celowo zorganizowane rodzaje działalności wychowawczej szkoły przygotowującej ucznia do stawania się dorosłym, do nowej roli, jaką jest rola pracownika, oraz budowania własnej kariery zawodowej.
The process of professional development extends to the whole human life. Thus, career counselling, perceived as a part of human support in the professional and educational choices, is one of the main tasks of a modern school. Increasing demands of the labour market, transdisciplinary nature of professional work and changing needs of employers contribute to the fact that career counselling is focused not only on a good choice of profession but also on education for future work. Its main objective is obtaining by a graduate professional suitability, which means optimal efficiency in the work situation, self-organizing skills in performing professional tasks and interpersonal skills associated with proper functioning in a workplace. Because of all these factors, the role of the career counsellor at school continues to grow. Creating the School Career Counselling System and collaborating with teachers and class teachers complements students’ educational process through work and for work. The institutionalization of career counselling in the period of pre-vocational and vocational education is not an opportunity but a necessity that inspires and supports educational processes as intended and deliberately organized educational activities of schools, preparing students for life as adults, for a new role of an employee, and for building their own professional careers.
