cryogenics, statistical physics, electromagnetism, relativity, radioactivity, quantum physics, astrophysics
kriogenika, fizyka statystyczna, elektromagnetyzm, teoria względności, promieniotwórczość, fizyka kwantowa, astrofizyka
The Polish-Lithuanian Commonwealth lost independence in 1795 and was partitioned among her three powerful neighbours: Austria, Prussia and Russia. The two old Polish universities in Cracow and Lvov enjoyed relatively liberals laws in the Austrian partition. It was there that Polish physicists (Karol Olszewski, Zygmunt Wróblewski, Marian Smoluchowski, Władysław Natanson, Wojciech Rubinowicz, Czesław Białobrzeski, and others) made most important discoveries and original contributions. There was no possibility of career for Poles living in the oppressive Russian and Prussian partitions where even the use of Polish language was forbidden in schools. Thus many bright Polish students such as e.g. Kazimierz Fajans, Stefan Pieńkowski, Maria Skłodowska, and Mieczysław Wolfke, went abroad to study in foreign universities. In spite of unfavourable conditions under which they had to live and act in the period 1870‒1920, Polish scholars were not only passive recipients of new ideas in physics, but made essential contributions to several fields such as e.g. cryogenics, electromagnetism, statistical physics, relativity, radioactivity, quantum physics, and astrophysics.
Rzeczpospolita Obojga Narodów straciła niepodległość w 1795 r. i została podzielona między trzech potężnych sąsiadów: Austrię, Prusy i Rosję. Dwa stare polskie uniwersytety w Krakowie i Lwowie mogły działać w stosunkowo liberalnych stosunkach w zaborze austriackim. Właśnie tam fizycy polscy (Karol Olszewski, Zygmunt Wróblewski, Marian Smoluchowski, Władysław Natanson, Wojciech Rubinowicz, Czesław Białobrzeski i inni) dokonali największych i najbardziej oryginalnych odkryć. W represyjnych zaborach pruskim i rosyjskim, w których język polski był nawet zabroniony w szkołach, nie było możliwości kariery naukowej dla Polaków. Z tego powodu wielu zdolnych polskich studentów, jak Kazimierz Fajans, Stefan Pieńkowski, Maria Skłodowska czy Mieczysław Wolfke emigrowało, by studiować zagranicą. Mimo niesprzyjających warunków, w jakich przyszło im żyć i działać w okresie 1870‒1920, uczeni polscy nie byli tylko biernymi odbiorcami nowych idei w fizyce, ale wnieśli znaczący wkład do wielu dziedzin, jak np. kriogenika, elektromagnetyzm, fizyka statystyczna, teoria względności, promieniotwórczość, fizyka kwantowa i astrofizyka.
