Siemiradzki, autoportret, warsztat, technologia i technika, badania, rentgen, zdjęcia analityczne, FTIR, XRF
Siemiradzki, self-portrait, technology and technique, research, X-ray, analytical photos, FTIR, XRF
„Autoportret” Henryka Siemiradzkiego, znajdujący się w zbiorach MNK, datowany na drugą połowę lat siedemdziesiątych XIX w., jest jednym z dwóch znanych, olejnych portretów/wizerunków własnych artysty. Według badaczy, jest to prawdopodobnie studium do autoportretu, zamówionego u Siemiradzkiego przez Galerię Uffizi we Florencji. Obraz nie jest ukończony. Zabiegi konserwatorskie przeprowadzone w 2010 r. stały się impulsem do dokładnego zbadania tak wyjątkowego obiektu. Na podstawie zdjęć w promieniowaniu analitycznym stwierdzono obecność jeszcze dwóch szkicowych kompozycji pod portretem mężczyzny. Analiza budowy technologicznej i techniki wykonania, połączone z identyfikacją składu warstw malarskich, zaprawy i podobrazia, pozwoliły określić warsztat malarski, z jakim mamy do czynienia w „Autoportrecie”. Wnioski potwierdzają tezę, że może to być wyłącznie praca przygotowawcza do zamówionego dzieła. Rozpoznana budowa obrazu raczej wyklucza możliwość, aby była to jego ostateczna, lecz nieukończona wersja. Jeśli autoportret Siemiradzkiego dla znamienitej galerii rzeczywiście powstał, to, jak do tej pory nie został odnaleziony. Niemniej, badane studium pozostaje jedną z najlepszych prac portretowych artysty ukazując rys psychologiczny oraz temperament malarski autora.
The “Self-portrait” by Henryk Siemiradzki, currently in the collection of the NMK, dated back to the second half of the 1870s, is one of the two known, oil self-portraits/likenesses of the artist. According to scientists, it is likely to be a study for a self-portrait, commissioned from Siemiradzki by the Uffizi Gallery in Florence. The painting has never been finished. Conservation treatment carried out in 2010, gave an impulse for a thorough examination of such a unique object. On the basis of photographs using analytical radiation, it was revealed that two more sketchy compositions existed beneath the portrait of the man. The analysis of its technological structure and technique of execution, combined with identification of the composition of layers of paint, ground and underpainting, allowed for determining the painting method we are dealing with in the “Self-portrait”. Conclusions seem to confirm the thesis, that it might only be a preparatory study for the commissioned work. The identified structure of the painting seems to rule out the possibility that it could be its final but unfinished version. If the self-portrait of Siemiradzki for the eminent gallery had really been painted, then it has not been found yet. Nevertheless, the examined study remains one of the best portrait works of the artist revealing the psychological traits and the painting disposition of its author.
