XX wiek – ideowe i kompozycyjne przewartościowania w architekturze i urbanistyce środowiska mieszkaniowego – refleksja autorska
Wariant tytułu
The 20th century – ideological and compositional reevaluations in the architecture and urbanism of a housing environment – an author's reflection
Autor
Lorek, Andrzej
Opublikowane w
Czasopismo Techniczne. Architektura
Numeracja
R. 107, Z. 5, 2-A
Data wydania
2010
Miejsce wydania
Kraków
Wydawca
Wydawnictwo PK
Język
polski
angielski
Abstrakt
In the twentieth century, the housing environment was transformed ideologically on the basis of three main documents: the La Sarraz Declaration in 1928, the Athens Charter in 1933 and the New Athens Charter in 1998. We should mention another document – the UN Conference Declaration in Stockholm in 1972 when – as Grażyna Schneider-Skalska writes – it was stated that “man is both the creation and the creator of his environment which gives him physical existence and delivers possibilities of intellectual, moral, social and spiritual development”2. Two world wars, the Bolshevik Revolution as well as the great vanguard which revolutionized the aesthetic stylistics in architecture and city planning had a strong impact on the ideological and compositional values of the housing environment in the 20th century. The following reflection results from the author's conviction about the uniqueness of the previous century in the dimension of art and – first and foremost – in the dimension of human life.
Środowisko mieszkaniowe w dwudziestym wieku zostało poddane transformacji ideowej w oparciu o trzy główne dokumenty: Deklarację z La Sarraz z 1928 roku, Kartę Ateńską z 1933 roku i Nową Kartę Ateńską z 1998 rok. Warto wskazać na jeszcze jeden dokument, którym była Deklaracja Konferencji ONZ w Sztokholmie w 1972 roku, kiedy to, jak pisze Grażyna Schneider-Skalska, stwierdzono, że „człowiek jest zarówno tworem jak i twórcą swego środowiska, które daje mu fizyczną egzystencję i dostarcza możliwości rozwoju intelektualnego, moralnego, społecznego i duchowego”2. Znaczący wpływ na przewartościowania ideowe i kompozycyjne środowiska mieszkaniowego w XX wieku miały dwie wojny światowe, rewolucja bolszewicka, a także wielka awangarda, która zrewolucjonizowała dotychczasową stylistykę estetyczną w architekturze i urbanistyce. Niniejsza refleksja wynika z przekonania autora o wyjątkowości ubiegłego stulecia nie tylko w wymiarze sztuki, ale przede wszystkim w wymiarze ludzkiego życia.
