Dwudziestolecie międzywojenne, Kraków, Modernizm, konkursy architektoniczne, historia architektury
Interwar Period, Cracow, Modernism, architectural competitions, history of architecture
Niniejsza praca poświęcona została analizie czternastu konkursów architektonicznych przeprowadzonych w okresie dwudziestolecia międzywojennego na terenach przynależnych do Krakowa. Dysertację podzielono na osiem części tematycznych.
Zasadniczą częścią rozprawy są rozdziały poświęcone omówieniu kontekstu kulturowego, zawodowego i przestrzennego Krakowa dwudziestolecia międzywojennego, formalnym kwestiom związanym z konkursami architektonicznymi oraz, przede wszystkim, analizie poszczególnych postępowań. W pracy przybliżone zostały podstawowe informacje dotyczącego każdego z postępowań, takie jak warunki i czas jego przeprowadzenia, zakres obowiązków projektantów, wymagania którym odpowiadać miały przedstawione koncepcje oraz przebieg konkursu wraz z rozstrzygnięciem. Opisano zachowane oryginalne prace konkursowe, a także, w przypadku ich niedostępności, reprodukcje opublikowane w branżowych czasopismach, wydawanych w omawianym okresie. Opracowania konkursowe omówione zostały zarówno pod kątem rozwiązań projektowych jak i sposobu ich prezentacji.
Dodatkowo w celach porównawczych w dysertacji zawarto rozdział opisujący w analogiczny sposób cztery reprezentatywne konkursy architektoniczne przeprowadzone w przedmiotowym przedziale czasowym w innych ośrodkach miejskich, takich jak Warszawa, Poznań oraz Łódź. W trakcie prac badawczych stwierdzono wyraźne różnice pomiędzy stylistyką koncepcji nagradzanych w konkursach na terenie tych miast oraz przez bardziej konserwatywnie nastawione środowisko krakowskie. Nie bez przyczyny wydaje się być dla tego zjawiska lokalizacja tematów objętych postępowaniami. W Krakowie w większości konkursami objęto obiekty skoncentrowane wokół historycznego centrum lub w zachodniej części miasta.
Uzupełnieniem dysertacji są wykonane przez autora grafiki obrazujące wybrane niezrealizowane projekty w kontekście współczesnego Krakowa. Ponadto zgromadzone w trakcie badań regulaminy konkursowe, przepisy dotyczące ich przeprowadzania, protokoły sądów konkursowych oraz plansze zawarto w pracy w formie aneksów.
This work is devoted to the analysis of fourteen architectural competitions conducted during the interwar period in Krakow. The dissertation was divided into eight parts.
The main focus of the dissertation are chapters devoted to discussing the cultural, professional and spatial context of Krakow in the interwar period, formal issues related to architectural competitions and, above all, the analysis of individual proceedings.
The basic information about each of the competitions, such as the formal conditions and time of its execution, the required scope of the architects' works, the requirements and the course of the competition. The original designs have been described, as well as, in the case of their unavailability, reproductions provided in the professional magazines published in the discussed period. The competition entries have been discussed both in terms of architectural qualities and the way they are graphically presented.
For comparative purposes, the dissertation contains the chapter describing in an analogous manner four representative architectural competitions carried out in the given time frame in other cities, such as Warsaw, Poznań and Łódź. During the research, there were clear differences between the stylistics of the concepts awarded in contests in these cities, especially compared to the more conservatively oriented Krakow environment. Clearly the location of topics covered by the proceedings seems to impact this phenomenon. In Krakow, most of the competitions covered objects centered around the historic centre or in the western part of the city.
The work is supplemented by graphics made by the author depicting selected unrealized projects in the context of modern Krakow. Also the specific competition regulations, general rules used to carry them out, reports of competition courts and the competition boards, collected during the research were included in the last chapter, titled “annexes”.
