100 lat industrialnej katedry – Elektrociepłownia Szombierki w Bytomiu
Wariant tytułu
100 years of an industrial cathedral: The Szombierki Combined Heat and Power Plant in Bytom
Autor
Oleś, Dominika
Zych, Olga
Opublikowane w
Wiadomości Konserwatorskie
Numeracja
nr 65
Strony
134-146
Data wydania
2021
Miejsce wydania
Warszawa
Wydawca
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Język
polski
angielski
ISSN
0860-2395
eISSN
2544-8870
DOI
10.48234/WK65SZOMBIERKI
Słowa kluczowe
architektura poprzemysłowa, zabytki techniki, historia architektury, elektrociepłownia Szombierki, Emil i Georg Zillmann, Górny Śląsk
postindustrial architecture, industrial monuments, history of architecture, Szombierki CHP Plant, Emil and Georg Zillmann, Upper Silesia
Abstrakt
Zlokalizowana w Bytomiu Elektrociepłownia Szombierki, nazywana „industrialną katedrą”, obchodziła w roku 2020 stulecie oficjalnego uruchomienia. Nieużytkowany obecnie obiekt został zaprojektowany przez Emila i Georga Zillmannów, jednych z ważniejszych twórców architektury przemysłowej początku XX wieku na Górnym Śląsku. Stanowi egzemplifikację monumentalnej architektury industrialnej, realizującej formą koncepcję „sakralizacji pracy”. Zespół zabudowy Elektrociepłowni Szombierki, wpisany do rejestru zabytków w roku 2013, znalazł się na ogłoszonej przez federację Europa Nostra liście „7 zagrożonych obiektów europejskiego dziedzictwa 2020”. Artykuł przybliża z okazji jubileuszu sylwetkę tego cennego zabytku techniki poprzez ukazanie jego historii oraz walorów architektonicznych. Uwagę poświęcono również przedstawieniu stanu zachowania obiektu oraz problematyce jego przyszłego zagospodarowania.
The Szombierki Combined Heat and Power Plant celebrated the centenary of its official launch in 2020. The currently disused building is located in Bytom. It was designed by Emil and Georg Zillmann, one of the most important architects of the early twentieth century in Upper Silesia. The Combined Heat and Power Plant, called an “industrial cathedral,” is an example of monumental industrial architecture, implementing the concept of “sacralisation of work.” The complex of buildings of the Szombierki CHP Plant, entered into the register of monuments in 2013, was included on the list of “Europe’s 7 Most Endangered heritage sites 2020” announced by Europa Nostra. On the occasion of the jubilee, this paper presents this valuable technical monument by describing its history and architectural values. Attention is also focused on the presentation of the building’s state of preservation and the problem of its future adaptation.
