strategia wyciemniania miast, master plan oświetleniowy, diagnostyka dzienna i nocna przestrzeni wymagającej iluminacji, zanieczyszczenie świetlne, dramaturgiczne i środowiskowe aspekty iluminacji miejskiej
urban dimming strategy, lighting master plan, day and night diagnostics of spaces requiring illumination, light pollution, dramatic and environmental aspects of urban illumination
W miastach, które rozwijają się w wyniku postępu cywilizacyjnego, zauważa się coraz większe prześwietlenie, co prowadzi do zanieczyszczenia światłem środowiska. Jest to powszechny problem o charakterze ekologicznym, ekonomicznym i społecznym, znacznie wpływający na jakość życia w mieście. Aby temu zaradzić, podejmuje się już działania mające na celu redukcję zanieczyszczenia świetlnego.
Celem naukowo-badawczym jest dokonanie analizy dotyczącej aspektów środowiskowych sztucznej iluminacji w strukturach zurbanizowanych, aspektów dramaturgicznych sztucznej iluminacji w kreacji/modyfikacji wnętrz urbanistycznych, uwarunkowań kontrolowanej kreacji sekwencji świetlnych miasta w kierunku jego wyciemniania.
Analizując metodologie, strategie, master plany oświetleniowe i idee na przykładzie miast francuskich, weryfikuje się postawioną tezę:
Wieloaspektowa strategia kontrolowanego modyfikowania światłem wnętrz urbanistycznych prowadzi do podniesienia walorów emocjonalno-dramaturgicznych i środowiskowych przestrzeni publicznej miasta.
Rozprawa doktorska składa się z czterech części: teoretycznej (rozdział I), analityczno-studialnej (rozdział II, III, IV) oraz wnioskowej (podsumowanie). W rozdziale I opisano problematykę związaną ze zjawiskiem zanieczyszczenia świetlnego w kontekście uwarunkowań środowiskowych oraz odbioru przestrzeni. Omówiono wynikające z niego współczesne konsekwencje dla człowieka, flory i fauny. Kolejną część tego rozdziału poświęcono opisaniu wpływu iluminacji na dramaturgię przestrzeni miejskiej w kontekście doświadczeń z przestrzeni teatralnej. Następnie omówiono ruch społeczno-artystyczny – Sytuacjonizm, Ekopsychologię i post-humanistyczną teorię Brunona Latoura – ANT, by pokazać różne podejścia do rozumienia/odbioru przestrzeni miejskiej i otaczającego ją ekosystemu. W rozdziale II opisano ideę wyciemniania miast i wspierające ją francuskie akty prawne. Następnie omówiono Master Plan Oświetlenia dla miasta Talmont-sur-Gironde oraz przeanalizowano, pod kątem aspektów środowiskowych i dramaturgii przestrzeni, przeprowadzoną Diagnostykę Urbanistyczną dla miasta Annecy. Rozdział III poświęcono metodologii „sieci czarnych korytarzy”, którą wdrożono po raz pierwszy przy realizacji strategii ‘wyciemniania miasta’ w Rennes. Zwrócono uwagę na aspekt inicjatywy społecznej, w kwestii redefiniowania przestrzeni tkanki miejskiej światłem/ciemnością. W Rozdziale IV opisano ewolucję strategii wyciemniających miasto Paryż. Idee „Korony Paryskiej” oraz „Mapy Światła”, koncentrowały się na potrzebnych modyfikacjach przestrzeni dzielnic mieszkaniowych. Niewątpliwym czynnikiem napędzającym te strategie, był aspekt prześwietlenia miasta, który miał wpływ na kwestie ekonomiczne. W wyniku wprowadzenia „Korony Paryskiej” i „Mapy światła”, zauważa się znaczny progres w kontekście wartości środowiskowych i dramaturgicznych przestrzeni miejskiej. Pracę kończy podsumowanie, w którym przedstawiono wnioski końcowe dotyczące wieloaspektowej strategii ‘wyciemniania miasta’ i wynikającej z niej modyfikacji światłem wnętrz urbanistycznych. Wyeksponowano przestrzenne, ekonomiczne i społeczne znaczenie systemowej strategii wyciemniania miast.
In cities that develop as a result of a civilization progress, more and more overexposure for light is noticed, which leads to light pollution of the environment. It is a common ecological, economic and social problem, significantly affecting the quality of life in the city. To find a solution to this problem there are measures already being taken, aimed at reducing light pollution.
The scientific and research goal is to analyze the environmental aspects of the artificial illumination in the urbanized structures; the dramatic aspects of the artificial illumination in the creation/modification of the urban interiors; the conditions of a controlled creation of the city’s light sequences, towards dimming it.
Analyzing methodologies, strategies, lighting masterplans and ideas on the example of French cities, the following thesis is being verified:
The many-sided strategy of a controlled light-modification of urban interiors leads to an increase in the emotional, dramatic and environmental values of the city's public space.
The doctoral dissertation consists of the following four parts: theoretical (chapter I), analytical-study (chapters II, III, IV) and the conclusion (summary). Chapter I describes the issues related to the phenomenon of light pollution in the context of the environmental conditions and the perception of space. The resulting nowadays consequences for mankind, flora and fauna were demonstrated. The next part of this chapter was devoted to describing the impact of the illumination on the dramaturgy of an urban space, in the context of experiences from a theatrical space. Following, the socio-artistic movements were discussed - to mention Situationism, Ecopsychology and Post-Humanist Theory by Bruno Latour (ANT) - to show different approaches to understanding/perceiving urban space and the surrounding ecosystem. Chapter II describes the idea of dimming cities and the French legal acts that support it. Next the Lighting Masterplan for the city of Talmont-sur-Gironde was discussed, followed by analysis of the Urban Diagnosis for the city of Annecy, highlighting the environmental aspects and the dramaturgy of space. Chapter III is devoted to methodology of "black network corridors", which was implemented for the first time during the realization of the city-dimming strategy in Rennes. Special attention was paid to the aspect of the social initiatives, in terms of redefining the urban space with light/darkness. Chapter IV describes the evolution of strategies aimed at dimming the city of Paris. The ideas of the "Crown of Paris" and "Map of Light" focused on the necessary modifications of the residential districts. The undoubted factor driving these strategies was the aspect of overexposure of the city, which had an impact on economic issues. As a result of the "Crown of Paris" and "Map of Light", there is a significant progress in context of environmental and dramatic values of urban space. The thesis concludes with a conclusion on the multi-faceted strategy of 'dimming cities' and the resulting light modification of urban interiors. The spatial, economic and social significance of a systemic urban dimming strategy is highlighted.
