Rozprawa doktorska pt. Przebudowa palazzo in fortezza w Łańcucie na romantyczną rezydencję w latach 1766-1816, przedstawia zagadnienia dotyczące, tzw. „wielkiej przebudowy zamku”, założenia obronnego powstałego w XVII w., którego główną inicjatorką i inwestorką była księżna marszałkowa Izabella Lubomirska.
Fortyfikacje bastionowe występują w kilku szkołach nazwanych od ich pochodzenia geograficznego i występują w niemal każdym renesansowym założeniu obronnym. Autorka wskazuje, iż na terenach ówczesnej Polski istnieje wiele przykładów założeń fortecznych z opisywanego okresu. Pojęcie to określa połączenie fortecy i rezydencji, a więc połączenie funkcji obronnej oraz reprezentacyjnej. Analizowanym przykładem stał się zamek zlokalizowany w Łańcucie.
Rozprawa składa się z pięciu rozdziałów. W pierwszym, zatytułowanym „Wstęp”, autorka przedstawia zakres i cele pracy, metody badawcze oraz tezę: Wielka przebudowa zamku w Łańcucie, w latach 1766-1816 spowodowała utratę obronności założenia. Pomimo licznych interwencji militarnych oraz polityczno-gospodarczo-społecznych, zamek w Łańcucie przekształcony został na nowoczesną i komfortową, romantyczna rezydencję, tracąc tym samym walory obronne. Obszernie opisuje też stan dotychczasowych badań oraz źródła.
W rozdziale drugim, zatytułowanym „Zarys historii fortyfikacji nowożytnej i zabudowy rezydencjonalnej”, prezentowana jest zwięzła historia powstawania fortyfikacji bastionowych, typologii zabudowy fortecznej i zakres jej występowania na terenie ówczesnej Małopolski. Struktura zabudowy w typie palazzo in fortezza zawiera elementy charakterystyczne, które autorka analizuje tworząc klasyfikacje układów architektonicznych na wybranych przykładach.
Rozdział trzeci zatytuowany został „Zamek w Łańcucie na tle XVIII, XIX wieków i współczesności”. Zawiera informacje ogólne na temat tła historycznego w XVIII-XIX w. w ujęciu społeczno-polityczno-gospodarczym w kontekście dóbr Łańcuckich. W rozdziale znajduje się także historia budowy miasta oraz ogólna analiza topografii terenu. Powyższe informacje stanową wstęp do wyjaśnienia, z jakiego powodu powstało tak rozległe założenie militarne. Autorka analizując historię zabudowy zamku stworzyła chronologię budowy poszczególnych elementów struktury całego założenia oraz bada stan obecny. Rozdział zawiera badania historyczne, archeologiczne i architektoniczne przeprowadzone przez autorkę in situ w latach 2014-2020. Obszerna analiza struktury zabudowy wątków fundamentowych pozwoliła na skorygowanie założeń stawianych przez poprzednich badaczy. Autorka podjęła próbę rekonstrukcji cyfrowej powstawania poszczególnych elementów założenia oraz chronologicznego oznaczenia przekształceń wprowadzanych przez Izabellę Lubomirską.
Rozdział czwarty zawiera „Wnioski”. Opisuje on skrótowo analizę zabudowy w latach 1766-1816. Zaangażowani architekci i artyści, działając z polecenia księżnej marszałkowej wykonywali liczne projekty, które inwestorka osobiście zatwierdzała i korygowała. Realizując tym samym plan utworzenia z zamku komfortowej i modnej rezydencji. Rozdział zawiera najważniejsze konkluzje, wynikające z analiz i badań prowadzonych w ramach dysertacji.
Rozdział piąty to „Podsumowanie”. Autorka wykazuje potwierdzenie postawionej tezy w zakresie analizy architektury. Zwraca jednak uwagę na aspekt socjologiczny, jaki zawiera pojęcie obronności. W powyższym zakresie teza została częściowo podważona.
Do pracy dołączono wybraną bibliografię, w tym publikacje, materiały archiwalne, dokumentacje techniczne, materiały nie publikowane. Na końcu umieszczono aneksy, które podzielono na mapy, plany i widoki zamku oraz fotografie.
The dissertation, entitled Conversion of the palazzo in fortezza in Lancut into a Romantic residence in 1766-1816, presents issues concerning, so-called, the "great castle reconstruction", a defensive foundation created in the 17th century, whose main initiator and investor was Princess Marshal Izabella Lubomirska.
Bastion fortifications are found in several schools named after their geographic origin and are found in almost every Renaissance defensive establishment. The author points out that in the territories of Poland at that time there are many examples of fortress assumptions from the described period. This term describes a combination of fortress and residence, that is, a combination of defensive and representative functions. The analyzed example became the castle located in Łańcut.
The dissertation consists of five chapters. In the first, titled Introduction" the author presents the scope and objectives of the work, research methods and the thesis: The great reconstruction of the castle in Lancut, in the years 1766-1816, resulted in the loss of defense of the foundation. Despite numerous military and political-economic-social interventions, the castle in Lancut was transformed into a modern and comfortable romantic residence, thus losing its defensive qualities. He also extensively describes the state of existing research and sources.
In the second chapter, titled Outline of the history of modern fortifications and residential buildings, a concise history of the formation of bastion fortifications, the typology of fortress buildings and the extent of their occurrence in Malopolska at the time is presented. The structure of buildings of the palazzo in fortezza type contains characteristic elements, which the author analyzes by creating classifications of architectural layouts on selected examples.
The third chapter is titled The castle in Łańcut against the background of the 17th, 19th centuries and modernity. It contains background information on the historical background in the 18th-19th centuries in socio-political and economic terms in the context of the Łańcut estate. The chapter also includes a history of the town's construction and a general analysis of the area's topography. The above information is a prelude to explaining the reason for such an extensive military establishment. Analyzing the history of the castle's construction, the author created a chronology of the construction of the various elements of the structure of the entire establishment and examines the current state. The chapter includes historical, archaeological and architectural research carried out by the author in situ in 2014-2020. Extensive analysis of the structure of the building of the foundation threads made it possible to correct the assumptions made by previous researchers. The author attempted to reconstruct the digital formation of the various elements of the foundation and to chronologically mark the transformations introduced by Izabella Lubomirska.
The fourth chapter contains Conclusions It briefly describes the analysis of the development in the years 1766-1816. The architects and artists involved, acting on the orders of the duchess marshal made numerous projects, which the investor personally approved and corrected. Thus realizing the plan to create from the castle a comfortable and fashionable residence.
The chapter contains the most important conclusions, resulting from the analysis and research conducted as part of the dissertation.
The fifth chapter is Summary the author shows confirmation of the thesis set in terms of the analysis of architecture. However, she draws attention to the sociological aspect that the concept of defensibility contains. In the above regard, the thesis is partially challenged.
The thesis is accompanied by a selected bibliography, including publications, materials, archival materials, technical documents, and unpublished materials. At the end there are appendices, which are divided into maps, plans and views of the castle, and photographs.
