Transformacja wnętrza Katolickiego Domu Związkowego Kamilianów w Zabrzu według dzieła Dominikusa Böhma. Architektura przemiany profanum w sacrum
Wariant tytułu
Transformation of the interior of the Catholic Union House of the Camillians in Zabrze to the design by Dominikus Böhm: architecture of the transition from the profane to the sacred
Autor
Bogdan, Mirosław
Syty, Edward
Opublikowane w
Wiadomości Konserwatorskie
Numeracja
nr 82
Strony
107-123
Data wydania
2025
Miejsce wydania
Warszawa
Wydawca
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków. Zarząd Główny
Artykuł opisuje proces kształtowania architektury wnętrza kościelnego autorstwa Dominikusa Böhma, podczas gdy forma zewnętrzna przeprojektowywanego przez niego Domu Związkowym Kamilianów w Zabrzu stanowi autorstwo innego twórcy – Heinricha Gerlacha z Gliwic. Gdy opisuje się wspaniałą twórczość Böhma w Zabrzu, mowa jest o realizacji kościoła św. Józefa i szpitala przy domu zakonnym Kamilianów oraz niezrealizowanej świątyni św. Kamila, która miała zastąpić kościół tymczasowy, pełniący jednak swoje funkcje liturgiczne do dziś. W artykule, prezentującym powojenne prace remontowe, podkreśla się, że wymagają one głębokiej wiedzy o genezie, historii i symbolice architektury sakralnej. Uwzględnione zostało również znaczenie modernizmu, historyzmu i „chrystocentryzmu” w twórczości Dominikusa Böhma. Niektóre z idei wprowadzonych przez niego nie zachowały się w pełni w kościele św. Kamila w Zabrzu, co było wynikiem zarówno prac konserwatorskich, jak i zmian wprowadzonych w ramach posoborowej odnowy liturgicznej w XX w.
This article describes the process of shaping the architecture of the church interior designed by Dominikus Böhm, whereas the external form of the redesigned Catholic Union House of the Camillians in Zabrze is the work of another creator, engineer Heinrich Gerlach from Gliwice. When describing the wonderful work of Dominikus Böhm in Zabrze, we refer to the construction of St. Joseph’s Church and a hospital adjacent to the House of the Camillian Order as well as the unexecuted temple of St. Camillus, which was to replace the temporary church that continues to perform its liturgical functions to this day. Presenting post-war renovation works, the article emphasizes the necessity of deep knowledge of the genesis, history and symbolism of sacred architecture. The importance of modernism, historicism and Christocentrismin the work of Dominikus Böhm has also been taken into consideration. Some of the ideas introduced by this architect did not survive in their entirety in St. Camillus Church in Zabrze due to conservation works and changes related to the postconciliar liturgical renewal in the twentieth century.
