House, city, history – a theatre in a former foreman mansion in Kielce
Wariant tytułu
Dom, miasto, historia – teatr w dawnym dworze starościńskim w Kielcach
Autor
Kozień-Woźniak, Magdalena
Data wydania
2016
Miejsce wydania
Kraków
Wydawca
Wydawnictwo PK
Opublikowane w
A house in a city : properties of an architectural thing : monograph. Vol. 7 = Dom w mieście : właściwości rzeczy architektonicznej : monografia. Tom. 7 / edited by Dariusz Kozłowski
Tytuł serii
Monograph, nr 535. Architecture
Strony
53-60
Język
angielski
ISSN
0860-097X
Słowa kluczowe
architecture, theatre, values
architektura, teatr, wartości
Abstrakt
The rebuilding of the complex of the foreman’s mansion and the smithy on Zamkowa Street in Kielce for the needs of The Puppet and Actor Theatre “Winnie” was the subject of an architectural competition conducted in 2015. The analysis of the adequacy to serve as a theatre was not favourable for existing buildings. The question of the meaning of these buildings as objects that are under conservation protection looked much better. Considerations related to their importance as urban artefacts, as Aldo Rossi would call them, led to some interesting conclusions. The point of the reconstruction does not lie in the relevance or congruence of the building to the new function. The value lies the historic structure itself, but primarily in its history and the place in the city. These three aspects of urban artefacts should constitute the basis of any transformation of this space. The buildings themselves are heavily degraded by several reconstructions, and only because of their history and place in which they were built are they a part of the historic complex of the castle hill. The foreman mansion and the smithy for almost two centuries served as a prison. In the days of the Nazi occupation the south area by the walls was to be used as a place of executions. The intervention seemingly insignificant for the architectural form that is the change to the theatre does not have to remain here in the shade. A significant historical value may be supplemented by the theatre, or even replaced by a cultural value that the theatre supports. Therefore, this value can be built through the form of the building – as an urban artefact on the one hand and through the idea of community expressed by the theatre space. Kozień Architects recognized the value of the existing historical site in conjunction with the introduced cultural value as an appropriate basis for the architectural concept.
Przebudowa zespołu dawnego dworu starościńskiego oraz budynku kuźni przy ul. Zamkowej w Kielcach dla potrzeb Teatru Lalki i Aktora „Kubuś” była przedmiotem konkursu architektonicznego przeprowadzonego w 2015 roku. Analiza adekwatności funkcji teatralnej nie była korzystna dla istniejących budynków. Inaczej przedstawiała się kwestia znaczenia zespołu budynków jako obiektów będących pod ochroną konserwatorską. Rozważania związane z ich znaczeniem jako miejskiego artefaktu, jak nazwałby je Aldo Rossi, prowadziły do interesujących wniosków. Sens przebudowy wcale nie jest tu wbudowany w adekwatność, przystawalność obiektu do nowej funkcji. Wartość odnajdywać można raczej w samej zabytkowej strukturze, ale przede wszystkim w jego historii i miejscu w mieście. Te trzy aspekty miejskiego artefaktu stanowić powinny bazę wszelkich przekształceń tych obiektów. Same budynki są silnie zdegradowane przez przebudowy i tylko ze względu na historię i miejsce, w którym powstały wchodzą w skład zabytkowej zabudowy wzgórza zamkowego. Dwór i kuźnia przez niemal dwa wieki służyły jako więzienie. W czasach hitlerowskiej okupacji teren międzymurza od strony południowej miał być wykorzystywany jako miejsce egzekucji. Pozornie mało znacząca dla formy architektonicznej ingerencja – zmiana funkcji na teatralną nie musi jednak pozostać tu w cieniu. Znacząca wartość historyczna może zostać przez teatr uzupełniona, czy nawet włączona w wartość kulturową, wzbogaconą przez teatr. Wartość ta budowana jest zatem z jednej strony przez formę budynku – jako miejskiego artefaktu, z drugiej – przez ideę wspólnoty wyrażaną przez przestrzeń teatralną. Zespół projektowy Kozień Architekci uznał istniejące wartości historyczne miejsca w powiązaniu z wprowadzaną wartością kulturową za odpowiednią bazę dla budowy koncepcji architektonicznej.
