Tribologiczna ocena efektywności środków smarowych przeznaczonych do stalowych węzłów tarcia
Wariant tytułu
Tribological evaluation of efficiency of lubricants designed to steel friction pairs
Autor
Matuszewska, Anna
Promotor
prof. dr hab. inż. Marian Szczerek
Data wydania
2008
Wydawca
[s.n.]
Język
polski
Abstrakt
Praca dotyczy tribologicznej oceny efektywności środków smarowych przeznaczonych do stalowych węzłów tarcia. Jej celem był sposób oceny wpływu składu środka smarowego na skuteczność smarowania oraz przeciwdziałanie zacieraniu stalowych węzłów tarcia. Postawiono tezę, że możliwy jest racjonalny dobór środków smarowych do stalowych węzłów tarcia (przeprowadzony w jednym cyklu badawczym) przez ocenę: trwałości tworzonego przez nie filmu smarowego oraz trwałości zmodyfikowanej przez te oleje warstwy wierzchniej.
Obiektem badań były modelowe kompozycje smarowe, złożone z mineralnego oleju bazowego i konwencjonalnych dodatków smarnych typu AW/EP. Badania tribologiczne przeprowadzono za pomocą zmodyfikowanego aparatu czterokulowego, umożliwiającego badanie olejów w warunkach zacierania. Po przeprowadzonych testach obszar tarcia elementów stalowych poddano badaniom instrumentalnym.
Uzyskane wyniki umożliwiły zbudowanie własnych modeli teoretycznych, dotyczących zjawisk i procesów, związanych z interakcją środka smarowego i trących się powierzchni.
Stwierdzono, że modyfikacja warstwy wierzchniej przez składniki środka smarowego rozpoczyna się przed przerwaniem filmu smarowego; dobór lub modyfikowanie składu środków smarowych w celu zwiększenia trwałości filmu smarowego może spowodować pogorszenie odporności węzłów tarcia na zacieranie; możliwa jest poprawa właściwości tribologicznych węzłów tarcia przez dobór takich środków smarowych, które umożliwiają zwiększenie zarówno trwałości filmu smarowego, jak i odporności elementów tworzących węzeł tarcia na zacieranie.
This work is related to tribological evaluation of efficiency of lubricants designed to steel friction pairs. A manner of evaluation of oil composition influence on the lubrication effectiveness and scuffing resistance for steel rubbing elements is the aim of it. It has been submitted that it is possible to rationally select the lubricants designed to steel friction pairs through estimation of lubricating film life and life of modified surface layer, performed in one test run.
The lubricating compositions consisting of mineral base oil and AW/EP commercial lubricating additives were investigated. Tribological tests were performed with the use of modified four-ball machine, which enables performing test under scuffing conditions. After tests the surface layer in the friction zone was investigated with the use of instrumental techniques.
On the base of obtained results the own theoretical models, connected to an interaction between lubricant and rubbing surfaces have been proposed.
It has been stated that modification of surface layer by oil components starts before the lubricating film is broken; selection of additives to obtain high resistance of lubricating film can make seizure resistance of surface layer worse; it is possible to improve tribological properties of oil by such additives selection that we increase both lubricating film life and surface layer scuffing resistance.
Klasyfikacja PKT
250000 Chemia
370900 Podstawy budowy maszyn
370000 Budowa maszyn. Przemysł maszynowy i metalowy
