Kaufhaus, dom handlowy, renowacja, rewolucja przemysłowa, emancypacja kobiet, kolonia robotnicza
Kaufhaus, department store, renovation, Industrial Revolution, women liberation, workers’ colony
Rewolucja przemysłowa była motorem napędowym nie tylko światowej ekonomii i rozwoju technicznego, ale również głębokich zmian społecznych. Symbolem tej awangardy stały się domy handlowe, które były odpowiedzią na potrzeby nowej klasy średniej. Nowoczesność przejawiała się w każdym elemencie tych budynków, począwszy od oferowanych produktów, poprzez sposób ich sprzedaży, kończąc na najnowszych ówczesnych trendach architektonicznych. Domy handlowe stały się nową platformą spotkań i zmian obyczajowych, umożliwiając kobietom czynny udział w życiu społecznym bez nadzoru rodziny czy mężczyzn. Te świątynie handlu powstawały w dynamicznie rozwijających się metropoliach miejskich Wielkiej Brytanii, Francji czy Cesarstwa Niemieckiego. Wobec powyższego należy postawić pytanie, dlaczego Kaufhaus Ruda Śląska powstał w 1904 roku w miejscu zgoła odmiennym, tj. na eksterytorialnym terenie przemysłowym niewielkiego Bytomia, w przeciwieństwie do swoich berlińskich odpowiedników. Przeprowadzone analizy genezy Kaufhausu wskazują zarówno na próbę doskonalenia relacji pracodawca-pracownik, niczym dzisiejszy Google, a jednocześnie na sprytny zabieg prewencyjny skierowany przeciwko strajkującym robotnikom poprzez ich ekonomiczne uzależnienie.
Po blisko dwudziestu latach renowacji obiekt odzyskał swój dawny blask, utracony w okresie komunizmu. Gruntowna naprawa elementów konstrukcyjnych, odrestaurowanie elementów zdobniczych, mycie elewacji, wymiana połaci dachowych oraz przywrócenie pierwotnego charakteru funkcjonalnego odsłoniły piękno modernistyczno-secesyjnego budynku Kaufhaus Ruda Śląska.
The Industrial Revolution was the motive power not only for the world economy and technological development, but also for deep social transformations. The symbols of this avant-garde became department stores which answered the needs of the new middle class. Modernity was manifested in every element of those buildings, starting from offered products, through the way of selling them, and ending with the latest architectonic trends of the times. Department stores became a new platform for meetings and social changes, allowing women to take an active part in social life without the supervision of men or family. Those temples of commerce were established in dynamically developing metropolises in Great Britain, France or the German Empire. In view of the above one ought to ask a question why Kaufhaus Ruda Śląska was established in 1904 in a completely different place i.e. the extraterritorial industrial site in small Bytom, in contrast to its Berlin equivalents. The carried out analyses of the Kaufhaus origins indicate both an attempt at improving the employer-employee relations, like today’s Google, but at the same time a clever preventive measure directed at striking workers by their economic dependence.
After almost twenty years of renovation the object was restored to its former glory lost under the communist regime. A complete refurbishment of construction elements, restoration of decorative elements, cleaning the elevations, replacing the roof and restoring the original functional character, revealed the beauty of the modernist – Art-Nouveau building of the Kaufhaus Ruda Śląska.
