Dla Majów, tak jak i dla przytłaczającej większości mezoamerykańskich Indian, przybycie hiszpańskich konkwistadorów zakończyło się klęską, zarówno w aspekcie biologicznym, jak i kulturowym. Przyczyny dramatycznego spadku liczby ludności, którego początkiem była konkwista, są tylko częściowo poznane. Nowe choroby, na które Indianie nie byli odporni, i ciężka eksploatacja, której zostali poddani w ciągu wieków, doprowadziły do wymarcia licznych grup etnicznych i rozpadu społeczeństwa tych, którzy przeżyli. Podbój Jukatanu trwał najdłużej z uwagi na rozdrobnienie polityczne tego terenu. Na porośniętych dżunglą nizinach zrywy Majów o odzyskanie niepodległości wybuchały przez cały okres kolonialny, osiągając kulminację w XIX wieku. Współcześnie sytuacja, choć wyglądająca na opanowaną, daleka jest od tego, czego mogliby oczekiwać potomkowie Majów. Ich kultura, choć w zmienionej, bo schrystianizowanej postaci, nadal jest żywa, zwłaszcza na Jukatanie. Miejscem, gdzie przybyli do Meksyku turyści mogą jej nieomal dotknąć, jest tematyczny park w Xcaret, uznany za jedno z najpiękniejszych i niezwykłych miejsc na majańskiej riwierze. Turyści, przybywając tu, korzystają z – co trzeba przyznać – świetnego produktu turystycznego, jednak warto pokusić się o refleksję nad rzeczywistą ochroną tego, co dla kultury Majów najważniejsze.
For Mayas and a vast majority of Mesoamerican Indians incursion of Spanish conquistadors meant a real defeat, in both biological and cultural aspects. The conquest resulted in a dramatic drop of population, but reasons of the decrease are known only partially. New diseases to which Indians had no immunity and long-lasting exploitation led to extinction of numerous ethnic groups and disintegration of those who had survived. Due to political partition of Jucatan, conquest of this area lasted the longest. In the lowlands covered with jungles, struggles for independence were going on throughout the colonial period and culminated in the 19th century. Although the current situation seems to be under control, it is still far away from what Maya descendants wished to be. Admittedly their culture was changed and christianized but it is still vivid, especially in Jucatan. The theme park in Xcaret is a place where tourists may nearly touch this culture. The park is perceived as a one of the most beautiful and unique place in Riviera Maya. Now tourists are coming to this place to take advantage of a great tourist product. We should contemplate awhile whether it really protects values that used to be vital for Maya people.
