W rozdziale zaprezentowano zagadnienia ochrony walorów krajobrazowych zachodniej części Krakowa fragmentu tzw. zachodniego klina zieleni. Omówiono miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego opracowane dla tego terenu w latach 2004–2006, w których część zapisów została zaskarżona przez mieszkańców i uchylona decyzją sądu. Przedstawiono zasady tworzenia parku kulturowego – jednej spośród czterech form ochrony zabytków. Park kulturowy – obszarowa forma ochrony zabytków – to novum, które w ustawodawstwie polskim funkcjonuje od 2003 r. Tu w zachodniej części Krakowa właśnie tę formę ochrony wprowadzono w celu zapewnienia zintegrowanej ochrony wybitnych walorów krajobrazowych. Podjęto Uchwałę Rady Miasta o powołaniu Zwierzynieckiego Parku Kulturowego (2006). Jednak uchwała ta po zaskarżeniu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego również została uchylona, a pomimo odwołań decyzja w 2007 r. została utrzymana przez Najwyższy Sąd Administracyjny. W pracy rozważano problemy ochrony zintegrowanej, gdyż teren objęty jest również formą ochrony przyrody, jaką jest park krajobrazowy, oraz zagadnienia nasilającej się presji urbanizacyjnej na tereny o wysokich walorach krajobrazowych.
This paper presents the issues relating to the protection of landscape values of the west side of Kraków, the portion of the so-called western green edge. The author discusses Local Physical Plans prepared for that area for the period of 2004–2006. Some of the planning decisions were sued by the local residents and repealed by the court. The principles of Cultural Park development are presented. The Cultural Park is one of four forms of landmark protection. It concerns an area protection and it is a novelty in the Polish regulations, introduced in 2003. Here, in the western part of Kraków, that form of protection was selected to ensure integrated control of outstanding landscape values. The City Council approved the Resolution Regarding Establishment of the Zwierzyniecki Cultural Park in 2006. However, the Resolution was sued to the Regional Court of Administration and was first repealed. Then, despite appeals, the Resolution was upheld by the Supreme Court of Administration in 2007. This paper discusses the integrated protection issues, as the area is also covered by the Landscape Park regulations, as well as the problems of increasing pressure of urban development on the areas representing high landscape values.
