Miasto Kraków: u progu XX wieku, i u progu XXI wieku
Wariant tytułu
The city of Kraków: at the beginning of 20th century, at the beginning of 21st century
Autor
Motak, Maciej
Opublikowane w
Czasopismo Techniczne. Architektura
Numeracja
R. 104, Z. 2, 2-A
Data wydania
2007
Miejsce wydania
Kraków
Wydawca
Wydawnictwo PK
Język
polski
angielski
Abstrakt
W niniejszym artykule podjęto próbę krótkiego porównania sytuacji Krakowa w dwóch momentach rozwoju historycznego i urbanistycznego – u progu XX i XXI wieku – w których zajmował pozycję ważną, acz drugorzędną wobec ośrodka wiodącego – Lwowa bądź Warszawy. Jako narzędzia porównania wybrano pięć kryteriów: czynniki miastotwórcze T. Tołwińskiego; elementy identyfikujące miasto K. Lyncha i K. Wejcherta; perspektywy dalszego rozwoju urbanistycznego; aktualna stylistyka architektoniczna; pytania Konferencji 2007 „Mieszkać w mieście”, opatrzone próbami odpowiedzi. Porównanie ukazało zarówno podobieństwa, jak i różnice pomiędzy analizowanymi sytuacjami Krakowa, przy znacznej ciągłości jego rozwoju historyczno-urbanistycznego. Podkreślić należy, że u progu XXI wieku, w erze postmodernistycznej, w większym stopniu mieszkano „razem, ale osobno”, aniżeli u progu XX wieku, w erze premodernistycznej, kiedy dominowały dwie wyraźnie rozdzielone formy – „razem” oraz „osobno”.
In the article an attempt was taken to compare briefly the situation of Kraków in two moments of historic and urban development – at the beginnings of the 20th and 21st centuries – when it held an important position, however secondary to the leading centre i.e., respectively, Lwów and Warszawa. Five selected criteria were applied as comparative tools: city development factors by T. Tołwiński; elements identifying the city by K. Lynch and K. Wejchert; perspectives of further urban development; current architectural stylistics; 2007 Conference questions on "Living in the City", with answers. The comparison showed both similarities and differences between analized situations, while the continuity of Kraków historic and urban development was generally maintained. It should be emphasized that at the beginning of the 21st century, in the post-Modern era, living "together but apart" was more widespread than at the beginning of the 20th century, in the pre-Modern era, with its two more different forms – "together" and "apart" – being clearly separated.
