rewitalizacja, dziedzictwo przemysłowe, architektura XIX i XX wieku, współczesne kreacje, kontekst historyczny, zrównoważony rozwój, miasto europejskie
revitalisation, industrial heritage, nineteenth and twentieth-century architecture, contemporary works, historical context, sustainable development, European city
Miasta nieustannie się zmieniają. Rozwijają się, upadają, by potem znów się podźwignąć i prosperować na nowo. W ciągu poprzednich dwóch stuleci ten rozwój był w dużej mierze uzależniony od przemysłu. Przyniósł on między innymi dewastację i skażenie wielu terenów, które niegdyś peryferyjne, nagle zdecydowanie zyskały na „centralności”, wobec procesów metropolizacji i eksurbanizacji. Wiele spośród obiektów opuszczonych z różnych przyczyn przez pierwotnych użytkowników, zwłaszcza z XIX, czy pierwszych dekad XX wieku, w których działalność przemysłowa była niegdyś realizowana, to godne uwagi, uznane za zabytki struktury. Konieczność ich ochrony jest niepodważalna. Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych to priorytet w wielu miastach europejskich, zwłaszcza wobec konieczności utrzymania zrównoważonego rozwoju kontynentu. W artykule przedstawiono studium kilku przypadków adaptacji poprzemysłowych obiektów i zespołów do różnych funkcji, dzięki którym było możliwe ocalenie cennego dziedzictwa architektoniczno-urbanistycznego minionej epoki.
Cities change constantly. They develop, they fall, only to lift themselves up again and prosper anew. Over the course of the past two centuries this development has largely been dependent on industry. It brought with it, among other things, the devastation and pollution of numerous areas, which – although once peripheral – suddenly increased their “centrality”, in light of metropolisation and exurbanisation processes. Many of the buildings that were abandoned for various reasons by their original owners, particularly those from the nineteenth or the first decades of the twentieth century, which once housed industrial operations, are notable structures that have been acknowledged as heritage sites. The necessity to protect them is indisputable. The revitalisation of post-industrial areas is a priority in many European cities, particularly in the face of the necessity of maintaining the continent’s sustainable development. In the article the author presents a study of a number of cases of the adaptation of post-industrial structures and complexes to various functions, thanks to which it was possible to save the valuable architectural and urbandesign- related heritage of a bygone era.
