Pałac w Łobzowie za czasów Jana III Sobieskiego. Rekonstrukcja nieznanej dotąd fazy obiektu na podstawie badań historycznych
Wariant tytułu
Palace in Łobzow during the reign of Jan III Sobieski. Reconstruction of the unknown architectural phase of the building based on historical researches
Autor
Pikulski, Piotr
Promotor
dr hab. Klaudia Stala, prof. PK
Data wydania
2019
Data obrony
09.09.2019
Wydawca
[s.n.]
Język
polski
Słowa kluczowe
pałac, Łobzów, rekonstrukcja, ruiny, Sobieski
palace, Łobzów, reconstruction, ruins, Sobieski
Abstrakt
Pałac w Łobzowie został zniszczony przez Szwedów w 1655 roku. Za jego późniejszą odbudowę odpowiada Jan III Sobieski. To właśnie temu władcy udało się przywrócić Rezydencji Królewskiej w Łobzowie jej dawną świetność. Materiały źródłowe potwierdzają, że Sobieski otoczył pałac szczególną opieką i mieszkał w nim przez wiele lat wraz z żoną i dziećmi. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie odbudowa rezydencji po szwedzkich zniszczeniach. Źródła historyczne podają, że po koronacji, kosztowne inwestycje Sobieskiego w Warszawie zmusiły go do zaprzestania dalszych prac remontowych w Łobzowie, a niekiedy nawet do rozbiórki części rezydencji i wykorzystania pozyskanych w ten sposób materiałów budowlanych przy budowie Pałacu w Wilanowie. Do dziś nie wiadomo, w jakiej formie i do jakiego stopnia król odbudował łobzowski pałac. Wydaje się, że budynek został pozbawiony zamkniętej, dziedzińcowej formy właśnie w skutek podjętych przez niego decyzji. Po śmierci władcy pałac ponownie podupadł i popadł w ruinę. W tej formie przetrwał aż do początku XIX wieku. To właśnie wtedy został przejęty przez Austriaków. Na podstawie analizy wykonanych przez nich inwentaryzacji, projektów przebudowy oraz innych dostępnych źródeł historycznych, możliwa jest próba rekonstrukcji, mająca na celu komputerowe odtworzenie bryły rezydencji z czasów, gdy mieszkał w niej Jan III Sobieski wraz z rodziną.
Palace in Łobzów was destroyed in 1655 during the Deluge. However it did not remain in ruins for long. In the years 1683 – 1684 Jan III Sobieski ordered a renovation. It was the monarch responsible for its later reconstruction. Source materials confirm that Sobieski took particular care of the palace and then he resided in it with his wife and children. It wouldn’t have been possible, if it hadn’t been for the general refurbishment of the residence after the damage incurred by the Swedish troops. Historical sources state that after Sobieski was crowned king, expenses of building the Palace in Wilanów, and works in the Royal Castle in Warsaw, forced him to limit himself only to maintaining the Residence in Łobzów. Sometimes it was even necessary to strip down some of the more degrading parts of the complex in order to use the newly gained building material in other buildings. The form and extent to which the King had the edifice rebuilt has remained unknown till today. It seems that traces of a closed building form and an inside courtyard in XIX century ruins are most probably a result of Sobieski’s actions. After the king’s death the castle fell into ruin once again. It is possible, on the basis of an analysis of the historical materials, to attempt a reconstruction involving a computer recreation of the shape of the residence from the times when Jan III Sobieski lived here.
