Drewniane teatry letnie – fenomen XIX-wiecznej architektury kultury i rozrywki
Wariant tytułu
Wooden summer theaters: A phenomenon of nineteenth- century culture and entertainment architecture
Autor
Przesmycka, Natalia
Opublikowane w
Wiadomości Konserwatorskie
Numeracja
nr 68
Strony
72-86
Data wydania
2021
Miejsce wydania
Warszawa
Wydawca
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Język
polski
angielski
ISSN
0860-2395
eISSN
2544-8870
DOI
10.48234/WK68SUMMER
Słowa kluczowe
teatr letni drewniany, przełom XIX i XX wieku, konserwacja architektury drewnianej
wooden summer theaters, turn of the nineteenth and twentieth century, wooden architecture conservation
Abstrakt
Letnie teatry o konstrukcji drewnianej stanowiły ważny element w krajobrazie kulturowym i architektonicznym wielu europejskich miast przełomu XIX i XX wieku. Wznoszono je zarówno jako obiekty tymczasowe stanowiące etap „pośredni” pomiędzy murowanym gmachem teatru a prowizorycznie urządzoną sceną i widownią, jak i jako wzbogacenie oferty kulturalno- rozrywkowej miejskich terenów zieleni i parków publicznych. Niestety, drewniane teatry letnie najczęściej istniały nadzwyczaj krótko, ulegając zniszczeniu w wyniku pożaru lub rozbiórki, by ustąpić miejsca nowym obiektom. Budynki te stanowiły jednak interesujący element architektury XIX i początku XX wieku. Do dziś zachowały się jedynie nieliczne obiekty, często wielokrotnie przebudowywane, które z uwagi na unikalny charakter zasługują na szczególną ochronę. Przedstawione w artykule budynki stanowią przykłady różnego podejścia do zagadnienia współczesnego funkcjonowania i konserwacji drewnianych teatrów.
Summer theaters with a wooden structure were an important element in the cultural and architectural landscape of many European cities at the turn of the nineteenth and twentieth century. They were built both as temporary buildings, which were an “intermediate” stage between a brick theater building and a provisionally arranged stage and auditorium, and as an enrichment of the cultural and entertainment offerings of urban green areas and public parks. Unfortunately, wooden summer theaters usually had a very short lifespan, as they could be consumed by fire or demolished to make way for new buildings. However, these buildings were an interesting element of nineteenthand early-twentieth-century architecture. Only a few buildings have survived to this day, often having been remodeled many times, and they deserve special protection because of their unique character. The buildings presented in this article are examples of different approaches to the issue of the contemporary functioning and conservation of wooden theaters.
