Ogólną substancję polskiego budownictwa mieszkaniowego w miastach w dużym stopniu stanowią budynki wykonane w technologii prefabrykowanej – wielkopłytowej. Tradycyjne metody wykonawstwa ukształtowane przez wcześniejsze technologie rzemieślnicze okazały się zbyt mało wydajne dla zaspokojenia rosnącego popytu na mieszkania, w związku z tym już w latach 20. XX wieku wprowadzono tzw. styl międzynarodowy, który wypromował nowe materiały dla budownictwa: płyty, stal , żelbet oraz przemysłowe metody wytwarzania elementów. W ten sposób po 1945 roku w Europie, a od końca lat 50. także w Polsce rozpowszechnione zostało fabryczne budownictwo wielkopłytowe. Na tle budynków wykonanych w innych technologiach analizowane obiekty wielkopłytowe wyróżniają się szeregiem zalet, ale także całą listą mankamentów, co wcale jednak nie oznacza zmierzchu i zaniechania tej technologii w najbliższej przyszłości.
Przeprowadzone studia literaturowe i badania dotyczą perspektyw dla nowoczesnego budownictwa wielkopłytowego, w tym założeń technicznych i kierunków rozwoju tej charakterystycznej odmiany technologii betonowego budownictwa prefabrykowanego. Celem przeprowadzonych badań i analiz jest wskazanie możliwości kształtowania nowoczesnych rozwiązań architektoniczno-technologicznych i funkcjonalno-użytkowych budynków mieszkalnych wielorodzinnych charakteryzujących się przestronnością pomieszczeń i pełną dostępnością dla osób z ograniczoną sprawnością ruchową. Przedstawiono analizy projektowe i możliwości rozwiązań budynków wykonanych ze współcześnie produkowanych betonowych elementów wielkowymiarowych.
The general substance of Polish housing construction in cities is largely represented by buildings made in prefabricated, large panel technology. Traditional construction methods, with the use of earlier craftsmanship technologies, turned out to be too inefficient to meet the growing demand for apartments, and therefore in the 1920s, when the so-called "International style” was introduced, new materials and technologies paved the way for their use in the construction industry, i.e. slabs, steel, reinforced concrete and industrial methods of manufacturing elements. As a result, after 1945 in Europe, and from the end of the 1950s also in Poland, prefabricated large panel construction caught on. Compared to buildings made in other technologies, the analysed large panel buildings offer a number of advantages but are also marred with many drawbacks, nonetheless, this construction technology will still be in use in the nearest future.
The conducted studies and research of the field specific literature concern prospects of modern large panel construction, in this prospects of technical assumptions and directions of development of this specific concrete prefabricated construction technology. The aim of the conducted research and analyses is to show how modern architectural and technological solutions as well as functional and utility solutions can be adapted for the needs of multi-family residential buildings in order to ensure spacious rooms and full accessibility for people with reduced mobility. The article presents design analyses and options offered by modern large-size concrete elements in building technologies.
