Tendencje w stosowaniu standardów urbanistycznych a założenia specustawy mieszkaniowej w Polsce
Variant of the title
Trends in the application of urban planning standards and the assumptions of the Special Housing Act in Poland
Author
Tomczak, Anna Aneta
Warsza, Robert
Published in
Środowisko Mieszkaniowe = Housing Environment
Numbering
nr 48
Pages
36-54
Release date
2024
Place of publication
Kraków
Publisher
Wydawnictwo Katedry Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego. Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej
Language
Polish
English
ISSN
1731-2442
eISSN
2543-8700
DOI
https://doi.org/10.2478/he-2024-0022
Keywords
standardy urbanistyczne, jakość życia, dostępność, ład przestrzenny, polityka mieszkaniowa, specustawa
urban standards, quality of life, accessibility, spatial order, housing policy, special act, special housing act
Abstract
Celem artykułu jest przedstawienie badań dotyczących polskich standardów urbanistycznych obowiązujących od 2018 roku. Badania zostały wykonane w ramach monitoringu działania przepisów specustawy mieszkaniowej sporządzonego na rzecz Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Sprawdzono, w jakim stopniu gminy skorzystały z możliwości przyjmowania lokalnych przepisów, a w nich ustalenia obowiązku dostępności do komunikacji zbiorowej, szkół podstawowych, terenów zieleni oraz infrastruktury technicznej. Elementem badań była również analiza zasad kształtowania ładu przestrzenno-funkcjonalnego w gminach w zakresie maksymalnej wysokości zabudowy mieszkaniowej oraz dostępności do usług i handlu. Badania miały charakter jakościowy na poziomie krajowym i ilościowym na poziomie lokalnym. Wykorzystano uchwały gmin wprowadzające lokalne standardy urbanistyczne pozyskane z aktualnych Dzienników Urzędowych wszystkich 16 województw w Polsce oraz dane pochodzące z baz Głównego Urzędu Statystycznego. Założono, że standardy urbanistyczne powinny kształtować lepszą jakość życia, w tym gwarantować dostępność do usług społecznych i ład przestrzenny. Badania wykazały, że nie spełniły one w pełni założonego celu. Powodem były opracowane na poziomie krajowym parametry niedostosowane jakościowo do aktywności pieszej człowieka, a na poziomie lokalnym marginalna liczba uchwał, przyjęta w ciągu pięciu lat jedynie przez 3,5% wszystkich gmin w Polsce.
This article aims to present research on Polish urban planning standards in effect as of 2018. The research was carried out as part of the monitoring of the operation of the provisions of the Special Housing Act compiled for the Ministry of Development and Technology. The extent to which municipalities have taken advantage of the possibility of adopting local regulations, and in them establishing the obligation of accessibility to public transportation, elementary school, green areas and technical infrastructure was checked. An element of the research was also an analysis of the principles of shaping spatial-functional order in municipalities in terms of the maximum height of residential buildings and accessibility to services and commerce. The research was qualitative at the national level and quantitative at the local level. Resolutions of municipalities introducing local urban planning standards, obtained from the current Official Journals of all 16 voivodeships in Poland, and data from the databases of Statistics Poland were used. The assumption was that urban planning standards should shape a better quality of life, including guaranteeing accessibility to social services and spatial order. The research showed that they did not fully meet the stated goal. The reason was the parameters developed at the national level were not qualitatively adapted to human pedestrian activity, and at the local level the marginal number of resolutions, adopted over a five-year period by only 3.5% of all municipalities in Poland.
