dziecko, czas wolny, projektowanie dla dzieci, miasto przyjazne dzieciom, przestrzenie publiczne „dla dobra dzieci”
child, free time, planning for children, child friendly city, public space for the well-being of children
W pracy przeanalizowano wielorakie i złożone przyczyny rugowania dzieci z przestrzeni publicznych miast, które to przestrzenie zawsze ułatwiały im prawidłowy rozwój i funkcjonowanie w społeczeństwie. Trzeba się pogodzić z faktem, iż dzieciństwo, rozumiane jako okres, w którym większość czasu wolnego spędza się na zabawach w przestrzeniach publicznych miast, to już przeszłość. Obecność dzieci w miastach, jeszcze do niedawna zauważalna i oczywista, zmniejszyła się bowiem w widoczny sposób. Celem pracy stały się poszukiwania optymalnych rozwiązań przestrzennych, promujących najbardziej wartościowe, bezpieczne i atrakcyjne modele wykorzystywania czasu wolnego, rekompensujących coraz dłuższy czas spędzany przez dzieci w świecie wirtualnym. Z uwagi na złożony charakter potrzeb przestrzennych dziecka, zagadnienie obecności dzieci w przestrzeniach publicznych zostało ukazane na tle dorobku różnych obszarów wiedzy. W określeniu najbardziej pożądanych warunków przestrzennych i ulubionych form spędzania w nich czasu wolnego inspirujące okazały się badania eksploracyjne i dziecięce warsztaty architektoniczne przeprowadzone przez autorkę. W pracy wykazano, iż projektowanie całych miast „dla dobra dzieci”, przygotowujących najmłodsze pokolenie do wartościowego wykorzystania czasu wolnego, wpłynie korzystnie na poprawę standardu życia wszystkich mieszkańców. Sformułowane wnioski i rekomendacje mogą być uwzględniane nie tylko przez architektów, planistów i strategów wytyczających kierunki rozwoju miast, ale także przez psychologów, pedagogów, socjologów oraz animatorów czasu wolnego.
Analyzed in this work are the multiple and complex reasons for removing children from public space, which in turn has always facilitated their proper development and functioning in society. It is necessary to accept the fact that childhood, understood as a period in which most free time is spent on games in city public space, is already in the past, as children’s presence in cities, which has been so noticeable and obvious until recently, has visibly decreased. The aim of this work has become a search for an optimal spatial solution promoting the most valuable, safe, and attractive ways of spending free time, to compensate children for more and more time spending in the virtual world. The issue of children’s presence in public space has been depicted against a background of various fields of knowledge because of the complex feature of children’s spatial needs. The exploration survey and children’s architectural workshops conducted by the author turned out to be inspiring in determining the most desirable spatial condition and favourable ways of spending free time. In the dissertation, there has been validated that city designing for the well-being of children and preparing them for valuable utilized of leisure will influence the better standard of all city dwellers. Conclusions and recommendations formulated in the work could be considered not only by architects, planners, and strategists, who are charting directions of city development, but also by psychologists, educationalists, and sociologists, as well as free time animators.
