Abstract:Praca dotyczy domów “Innego”, architektury odnoszącej się do problemów “zamieszkiwania” jakie nakreśla filozofia; fenomenologia i egzystencjalizm. Opisuje przykłady dzieł architektury i sztuki powstałych w przestrzeni miast, których celem jest stawianie pytań o dom jako taki, właściwości, cechy, istotę zamieszkiwania – bycia na Ziemi. Istota domu odsłania się w sytuacjach granicznych – gdy dom się traci, gdy jest się z niego wykluczonym. Przytoczone przykłady to domy w sensie metaforycznym; dom bezdomnego, dom pamięci, dom samobójcy, dom muzyki. Dzieła te są z pogranicza światów filozofii, sztuki i architektury. Może mają podwójną tożsamość – dzieła architektury i sztuki, a może stanowią dowód tego że miejsce architektury jest w świecie sztuki.
Abstract:Tożsamości domów narożnych w Buenos Aires, pomimo powiązań z legendami miasta, wydają się być takie same, które odnajdziemy w swoich miastach. Nawet te przykłady, które stały się symbolami miasta, takimi jak budynek Kavanagh w Buenos Aires, posiadają cechy miastotwórcze, stając się elementami tworzącymi strukturę urbanistyczną w taki sam sposób w każdym mieście. Należy zwrócić uwagę, że dom narożny to szczególny przypadek, może przez to niewybaczający błędów autorom.
Abstract:Leon Krier mówi, że miasto składa się z ulic i placów, kwartałów i monumentalnych budowli. Miejsce domu jest nieokreślone. Czy brak powagi i wypełnienie codzienną użytkowością wyklucza go ze świata architektury monumentalnej? Ricardo Bofill zaprzecza – proponuje mieszkanie w pałacu, w miejskim monumencie na obrzeżach metropolii. To w jego budowlach mieszkaniowych odszukać możemy postmodernistyczne próby złączenia pofragmentowanego miasta i artystyczne poszukiwania nowych źródeł architektury, które prowadzą, niczym literacka trawestacja, do zaskakujących rezultatów. Być może dlatego Charles Jencks architekturę tych obiektów nazywa cudownym paradoksem.
Abstract:Inspiracją do zawartych w tekście rozważań jest twórczość Oswalda Mathiasa Ungersa, architekta, który szczególnie podkreślał potrzebę poszukiwania porządku w architekturze. Dwa projekty domów w mieście jego autorstwa to przykłady architektury podporządkowanej ścisłym zasadom geometrii. Geometrii traktowanej jako siły porządkującej rzeczywistość. Wyobrażony, abstrakcyjny świat Ungersa zmaterializowany w fizycznych budowlach jest dowodem na nieprzemijalną wartość architektury odwołującej się do rygorystycznych zasad kompozycyjnych.
Abstract:Odwieczne dążenie do doskonałości w architekturze miało związek z poszukiwaniami ideału formy i kompozycji architektonicznej, w relacji do miejsca i wymogów stawianych przez użyteczność. Reprezentacyjny, a zarazem elitarny charakter architektury willowej był owocem talentu, wysiłku i kunsztu twórcy, stosownie do prestiżu i pozycji społecznej zleceniodawcy. Na przestrzeni wieków, w dobie nowoczesnej i współcześnie, architekci kreowali ponadczasową jakość i wartość budowli przez nadawanie znaczeń i symbolikę: postumentu, wejścia, dachu, okna, loggii … W tym świetle można spojrzeć na architekturę najsłynniejszych willi Andrea Palladio i Le Corbusiera – analizując analogie i różnice pomiędzy architekturą Willi Stein i Willi Foscari, Willi Savoy i La Rotondy. Powinowactwa kształtu i proporcji ideowych brył, akcentowania piano nobile, loggii oraz tarasów, ścierają się z różnicami w kompozycji elewacji, w założeniach funkcjonalnych i rozkładzie planów, a także sposobie kształtowania dachów.
Abstract:Alchemia to „sztuka tworzenia czegoś, mająca tajemniczy charakter”. W przypadku architektury można ją odnieść do posługiwania się przez twórcę estetycznymi środkami wyrazu w taki sposób, aby stworzyć dzieło budujące określony nastrój i emocje, które intrygują widza, pobudzają jego wyobraźnię i ciekawość, czasem potrafią wywołać niepokój owiany tajemniczością formy domu. Nadawanie rzeczom kształtu jest domeną sztuki architektonicznej. Za alchemię architektury domu w mieście można uznać umiejętność wywoływania określonych emocji przez zastosowane środki kompozycyjne i odpowiednio dobraną materię. Powodzenie estetyczne gwarantuje tu przede wszystkim talent architekta. Dom przynależy do zbioru rzeczy osobistych, pomimo uzewnętrznienia jego formy na przestrzeń miasta. Mówi się, że każdy dom skrywa jakieś tajemnice – mogą to być tajemnice powierzone budowli przez jego mieszkańców – zbiory i pamiątki rodzinne, historie, opowieści, tradycje; mogą być nimi także arkana uprawianych tu zawodów i rzemiosł.
Abstract:W rozdziale starano się przedstawić przyczynę zainteresowania współczesnego widza sztuką – architekturą awangardową. Dla twórców taka sytuacja musi być szalenie stresująca. Tworzenie „nowego” wiązało się zawsze z brakiem zrozumienia ze strony masowego odbiorcy. Dziś architektura linii krzywych zrywająca z geometrią euklidesową i kątem prostym staje się powszechnością. Cała twórczość odrywa się radykalnie od zapamiętanych przyzwyczajeń. Kanony w sztuce i modularność w architekturze stają się przeżytkami. Pogoń za nowością doprowadziła do upadku ruchów awangardowych i stworzenia kategorii „ikony” architektonicznej niezwiązanej z jakimś stylem czy funkcją. „Kanonami współczesności” mogą być te budynki, które uzyskały stosowny status. Czynią to nie przez zastosowany materiał, jak bywało wcześniej z projektami Le Corbusiera (i beton), lecz niespotykany wcześniej (może niemożliwy do wyobrażenia) kształt. Coophimmelblau tworzy Pavilion 21 MINI Opera Space, bo chyba nie buduje, nadając mu ostry, kłujący kształt. Takie też stają się współczesne domy, trudne do narysowania i do opisania, lecz łatwe do zapamiętania. Niestety także coraz łatwiejsze do zaakceptowania przez użytkownika i postronnego obserwatora, którzy znudzili się już prostotą i zwyczajnością.
Abstract:Odnosząc się do „la maison du gardien-jardinier” Villi Savoye proponujemy projekt domu ogrodnika, w kilku znaczących „domach-manifestach” modernizmu. Konstrukcja o małych wymiarach, która pozwala na niezależne życie pary mieszkańców, zapewnia utrzymanie pierwszego domu, ze wszystkimi elementami koniecznymi do niezależnego życia podporządkowanego oryginalnemu projektowi. Następuje wznowienie nowoczesnego architektonicznego laboratorium produkującego „domy-manifesty”, które będą wchodzić w grę zarówno w porównaniu do unikalnych istniejących XX wiecznych i współczesnego XXI-wiecznego – siedliska minimum. Domy i krajobrazy zaprojektowane przez Aalto, Miesa, Neutra, Gray’a, Bo Bardi, Scharouna, Smithsona, da Roche, Codercha… ustanowią materialną bazę. Tekst łączy badania, interwencje w dziedzictwo i współczesną kreatywność.
Abstract:Od grupy domów do miasta – ważny jest układ skupienia. Próby są różne. Interesujące jest studiowanie przykładu, który sprawdził się w czasie, a był różny w skali i treści: olimpiady, i sposób, ukryty lecz stymulujący, w jaki stopniowo „budowano” ich „wioski”, przez ponad stulecie. Można obserwować niezwykłe, wymyślone sposoby utworzenia „tymczasowego mieszkania” – czym jest wioska olimpijska. Sugestia potrzebnych cnót.
Abstract:Podczas gdy dom jest najbardziej prywatnym miejsce życia, jego jakość wynika ze kombinacji zbiorowej i miejskiej przestrzeni. Aż do XIX wieku, w starej części miasta takim miejscem była ulica, miejsce pierzei i relacji, i krajobraz samego domu. Kryzys zasad budowy nowoczesnego miasta wymaga nowej definicji charakteru i kształtu tej przestrzeni a w konsekwencji zasad kompozycyjnych budynków mieszkalnych i osiedli. Chociaż niezwykła tradycja badań tego tematu w ciągu XX wieku otwarła kwartał zabudowy i zastąpiła go ulicą z parkami i ogrodami, kwestia jest wciąż otwarta. Tekst pokazuje kilka przykładów i proponuje rozważania związane z projektem dużego zdemilitaryzowanego obszaru w Mediolanie.
