cultural heritage, wood dome, structural assessment, digital photogrammetry, laser surveying, orthophotography
dziedzictwo kulturowe, drewniana kopuła, ocena konstrukcyjna, cyfrowa fotogrametria, pomiar laserowy, ortofotografia
The main room of the Valentino Castle in Torino, the “Salone delle Feste”, was conceived and realised in the XVIIth century under the guidance of Carlo di Castellamonte. The beautiful frescos and stuccoes of the domical vault are sustained by a typical Delorne carpentry, whose span is among the largest of their kind. The dome suffered from degradation during the years, and a series of interventions were put into place. Nowadays, a survey revealed that the suspender cables above the vault in the region close to the abutments have lost their tension. This may indicate an increase of the vault deformation; therefore a structural assessment of the dome is mandatory. In order to reinforce the structural hypothesis of damages and to reveal the deformation effects, a high detailed metric survey have been carried out with integrated laser scanning and digital close range photogrammetry. The photogrammetrical survey of frescos, with the re-projection of images on vault surface model (texture mapping), is purposed to exactly localize formers restoration and their signs on frescos continuity. The present paper illustrates the generation of the 3D high-resolution model and its relations with the results of the structural survey; both of them support the Finite Element numerical simulation of the dome. Finally, possible intervention techniques are mentioned, accounting for the restoration criteria of reversibility, minimum intervention, sustainability and compatibility.
Główna sala na zamku Valentino w Turynie, zwana “Salone delle Feste”, została zaprojektowana i zrealizowana w XVII wieku przez zespół pod kierunkiem Carlo di Castellamonte. Piękne freski i stiuki na sklepieniu są wykonane na konstrukcji ciesielskiej typu Delorne, której rozpiętość jest jedną z największych pośród konstrukcji tego typu. Przez lata kopuła systematycznie niszczała, w związku z tym podjęto serię prac interwencyjnych. Obecnie badania ujawniły, że ściągi umieszczone powyżej sklepienia, w pobliżu przypór, straciły napięcie. Może to wskazywać na wzrastającą deformację sklepienia, dlatego niezbędne jest przeprowadzenie oceny konstrukcyjnej kopuły. W celu potwierdzenia oceny stanu konstrukcji dotyczącej zniszczeń oraz wykrycia skutków deformacji, została przeprowadzona bardzo szczegółowa ekspertyza metryczna przy użyciu zintegrowanego skanowania laserowego i cyfrowej fotogrametrii bliskiego zasięgu. Badania fotogrametryczne fresków, oraz ponowna projekcja obrazów na modelu powierzchni sklepienia (mapowanie tekstury), miały na celu dokładną lokalizację wcześniejszych działań restauratorskich i ich śladów w ciągłości fresków. Niniejsza praca ilustruje proces tworzenia modelu 3D o wysokiej rozdzielczości, oraz jego odniesienie do rezultatów ekspertyzy konstrukcyjnej, oparte na numerycznej symulacji kopuły metodą elementów skończonych. Na koniec wymieniono działania, które można podjąć w celu ratowania obiektu, uwzględniające restauratorskie kryteria odwracalności, minimalnej interwencji, trwałości i zgodności z pierwowzorem.
