Ewidencja zabytków architektury - kilka uwag i pytań w związku z nowelizacją Ustawy z dn. 23 VII 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami
Wariant tytułu
Register of architecture monuments - a few comments and queries in connection with the amendment to the Act from 23.07.2003 concerning monument protection and care for monuments
Autor
Zimna-Kawecka, Karolina
Data wydania
2010
Miejsce wydania
Warszawa
Wydawca
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Język
polski
angielski
Abstrakt
Artykuł dotyczy problematyki wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków architektury, w związku z nowelizacją ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (dalej: UOZ), która weszła w życie 5 czerwca 2010 r. Zmiany, które zaszły, wprowadzają istotną różnic ę w ochronie zabytków, na rzecz gminnej ewidencji. Zabytki w niej istniejące muszą być uzgadnianie w przypadku decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, decyzji o warunkach zabudowy, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej lub decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego. Mimo to pojawia się szereg pytań, m.in. co do kategorii obiektów uwzględnionych w gminnej ewidencji zabytków, a także ich faktycznego statusu prawnego. Ważnym problemem wśród tych zagadnień jest fakt nieprzystosowania teorii prawa do faktycznych możliwości i praktyki urzędowej. Artykuł porusza też kwestie formalno-techniczne dokumentacji ewidencyjnej i organizacji jej wykonywania.
Ewidencja zabytków jest najważniejszym etapem podstawowej ochrony i opieki konserwatorskiej. Na jej podstawie tworzy się obszarowe programy ochrony dziedzictwa, a zgodnie ze znowelizowaną UOZ w końcu służby konserwatorskie mają konkretny oręż do ochrony zabytków nie objętych rejestrem. Stanie się to możliwe o tyle, o ile rozpoznane zostaną w równym czasie wszystkie obiekty na terenie kraju, które w danym momencie znajdują się w kręgu zainteresowania konserwatorskiego. Dlatego również rzetelne podejście do wykonania dokumentacji ma ogromną wagę. Jak pokazuje historia polskiego konserwatorstwa, podobne problemy organizacyjno-prawne były znane w przeszłości.
The article concerns the issue of voivodeship and district registers of architecture monuments, in connection with the amendment to the Monument Protection Act (further: MPA) which came into effect on 5 June 2010. The changes which were made introduce significant differences in monument protection in favour of district register. Monuments entered in it have to be agreed on in case of decisions determining the location of investment of public purpose, decision about conditions of building development, decision about permission for realisation of road investments, decision about determining the location of a railway track or decision about permission for realization of an investment in the form of a public utility airport. Nevertheless several questions have appeared e.g. concerning categories of objects included in the district monument register, and their actual legal status. An important problem of the issue is the fact that the theory of law is not adapted to actual possibilities and office practice. The article touches also on the formal and technical issues of the register documentation and the organization of conducting it.
Monument register is the most important stage of the elementary conservation protection and care. Area programs of heritage protection have been created on its basis and, according to the amended MPA, conservation services finally have concrete weapons for protecting monuments not included in the register. It will become possible if all objects which at a given moment are the focus of conservation interest are recognised in the whole country at the same time. That is why an honest approach to carrying out documentation is of enormous significance. As the history of Polish conservation has shown us, similar organization and legislation problems were known in the past.
