biblioteka, mediateka, centrum kultury, użyteczność publiczna, zrównoważony rozwój
library, media centre, cultural centre, public utility, sustainability
Biblioteka jest powszechnie uważana za jedną z najważniejszych instytucji miejskich i od zawsze pełniła ważną rolę w kształtowaniu się społeczeństwa. W swoich początkach skupiona była wokół edukacji z jej głównym zadaniem gromadzenia, opracowywania i upowszechniania księgozbioru, jednak z biegiem czasu rola biblioteki stawała się w większym stopniu otwarta, społeczna, a współcześnie również rekreacyjna. Celem naukowo-badawczym pracy jest wskazanie i zbadanie zmian, jakie zeszły na przełomie XX i XXI wieku architekturze bibliotek zarówno w aspekcie funkcjonalno przestrzennym, jak i od stron estetycznej oraz technicznej. Analiza wykonana została odnosząc się do historii, zmian cywilizacyjnych i postępu technologicznego.
Autor w swojej pracy zwraca uwagę nie tylko na budynki o konkretnej funkcji biblioteki, ale również na obiekty wielofunkcyjne, które stają się coraz wyraźniej obecne w miastach. Autor podejmuje próbę określenia tendencji, które można wyróżnić w projektowaniu współczesnych bibliotek. Mogą one być wartościowe z punktu widzenia zarówno teoretycznego, jak i praktycznego dla architektów, władz miast, bibliotekarzy czy studentów. Efektem jest przegląd europejskich realizacji o funkcji bibliotecznej wraz z ich uporządkowaniem w formie wirtualnego katalogu dostępnego pod adresem wwww.archikatalog.com.
The library is widely regarded as one of the most important urban institutions and has always played an important role in the society. In its beginnings it was centred around education with its main task of collecting, compiling and disseminating the book collection, but over time the role of the library has become more open, social and nowadays also recreational.
The scientific and research aim of this paper is to indicate and examine the changes that have taken place in the architecture of libraries at the turn of the 20ᵗʰ and 21ˢᵗ century, both in the functional-spatial aspect and from the aesthetic and technical point of view. The analysis was made with reference to history, civilisational changes and technological progress.
In his work, the author pays attention not only to buildings with a specific library function, but also to multifunctional buildings, which are becoming increasingly present in cities. The author attempts to identify trends that can be distinguished in the design of contemporary libraries. These can be of value from both a theoretical and practical point of view to architects, city authorities, librarians or students. The result is a review of European realisations with a library function, along with their prsentation in the form of a a virtual catalogue available at the address wwww.archikatalog.com.
