Młyny wodne - historia, stan obecny oraz sposoby zachowania na przykładzie Doliny Prądnika
Wariant tytułu
Water mills - history, current status and the means of preservation. A case of the Prądnik Valley
Autor
Pączek, Anna
Promotor
prof. dr hab. inż. arch. Maria Jolanta Żychowska
Data wydania
2023
Data obrony
20.10.2023
Wydawca
[s.n.]
Język
polski
Słowa kluczowe
młyny wodne, Ojców, Dolina Prądnika, ochrona zabytków architektury, ochrona krajobrazu kulturowego
water-mills, Ojcow, the Prądnik Valley, protection of architectural monuments, cultural landscape protection
Abstrakt
System zabytkowych założeń młynarskich w Dolinie Prądnika oraz jego walory historyczne i estetyczne w połączeniu z otaczającym krajobrazem implikują unikatowość tego miejsca w skali europejskiej.
Celem pracy jest stworzenie kompleksowego przedmiotowego opracowania naukowego dotyczącego zagadnień architektury młynów wodnych w badanym obszarze, ich historii, inwentaryzacji stanu obecnego a także systematyzacja i uzupełnienie dotychczasowej wiedzy oraz nakreślenie perspektyw ochrony.
Przedmiotem badań są 34 zakłady młynarskie położone w dolinie rzeki Prądnik, na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, powstałe od początku XII wieku do roku 1958. Zostały przedstawione w kontekście historycznym polskiego młynarstwa wodnego i współczesnej im architektury przemysłowej oraz historycznej roli młynarstwa w funkcjonowaniu okolicznych miejscowości. Ponadto omówione zostały przykłady rewitalizacji i adaptacji młynów z innych obszarów.
Zgromadzone informacje dotyczące młynów w Dolinie Prądnika zostały poddane szczegółowej analizie i syntezie, na podstawie której zaproponowano kierunki działań w zakresie rewitalizacji i adaptacji do nowych funkcji.
Teza rozprawy doktorskiej została sformułowana następująco: Dziedzictwo kulturowe Doliny Prądnika wymaga uzupełnienia dotychczasowych badań historycznych, architektonicznych i krajobrazowych, celem zachowania istniejących tam reliktów poprzemysłowych jakimi są młyny wodne. Ich adaptacja do współczesnych zadań i standardów może wspomóc w zachowaniu zanikającej specyfiki tego miejsca.
The system of antique mill complexes in the Prądnik Valley, together with its historical and aesthetic values combined with the surrounding landscape, imply the uniqueness of this place on a European scale.
The aim of the dissertation is to create a comprehensive and subject-specific scientific study regarding the issues of water mill architecture within the researched area. This includes their history, current state inventory, as well as the systematization and supplementation of existing knowledge, and outlining prospects for conservation.
The subject of research comprises 34 water mill plants situated in the Prądnik river valley located in the Kraków-Częstochowa Upland, established from the beginning of the 12th century until the year 1958. They are presented in the historical context of Polish water milling and their contemporary industrial architecture, as well as the historical role of milling in the functioning of neighboring settlements. Furthermore, examples of revitalization and adaptation of mills from other areas are discussed.
The gathered information regarding mills in the Prądnik Valley was subject to a detailed analysis based on which directions for actions in the field of revitalization and adaptation to new functions have been proposed.
The thesis statement reads as follows: The cultural heritage of the Prądnik Valley necessitates further historical, architectural, and landscape research in order to preserve its existing post-industrial relics, such as water mills. Adapting these mills to modern tasks and standards could aid in the preservation of the disappearing character of this location.
Wydział
Wydział Architektury
Status pracy dyplomowej
po obronie
Licencja
Licencja PK. Brak możliwości edycji i druku.
Prawa dostępu
Zasób dostępny dla zalogowanych użytkowników lub z komputerów w domenie PK
