Profanum w sacrum. Problematyka adaptacji zdesakralizowanych kościołów do nowych funkcji na wybranych przykładach w Polsce oraz w Europie Zachodniej
Wariant tytułu
The profane in the sacred: adaptive reuse of desacralized churches based on selected Polish and Western European cases
Autor
Długosz, Dominika
Opublikowane w
Wiadomości Konserwatorskie
Numeracja
nr 79
Strony
86-101
Data wydania
2024
Miejsce wydania
Warszawa
Wydawca
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Język
polski
angielski
ISSN
0860-2395
eISSN
2544-8870
DOI
10.48234/WK79PROFANE
Słowa kluczowe
kościół, desakralizacja, adaptacja budynku sakralnego do nowej funkcji
church, desacralization, adaptive reuse of religious buildings
Abstrakt
Postępująca laicyzacja nie tylko dotyka życia duchowego, lecz także jest widoczna w przestrzeni kulturowo- społecznej. Jej skutki przekładają się również na funkcjonowanie przestrzeni sacrum, w tym na wnętrza kościołów. Obiekty kościelne pustoszeją, powoli z „DOMUS DEI” stają się jedynie zabytkową strukturą budowlaną. Kościoły katolickie należą do najstarszych zabytków kultury. Ich historyczna wartość to również struktura funkcjonalna jako obiektu zabytkowego z całym ciężarem merytorycznym z tym związanym. Tak więc zmiana w kształcie materialnym tego przeznaczenia stanowi obecnie duże wyzwanie. Powstaje pytanie: w jaki sposób chronić ten specyficzny rodzaj obiektu zabytkowego, który przestał funkcjonować jako miejsce liturgii, a stał się przestrzenią do zagospodarowania? Jak zaadaptować zabytkowy obiekt sakralny, by jego nowa funkcja nie pozbawiła go autentyczności? Przy zachowaniu genezy budowli sakralnej i dalszych zmianach musimy zadbać, aby nie odebrano jej historycznie ukształtowanej indywidualności.
Progressive laicization not only affects spiritual life, but is also evident in the cultural and social space. Its effects also translate into the functioning of religious spaces, including the interiors of churches. Church facilities are becoming empty, slowly turning from a “DOMUS DEI” into a mere historic building structure. Catholic churches are among the oldest monuments of culture. Their historical value also consists of the functional structure as that of a historic site with all the substantive weight associated with it. Thus, a change in the material shape of this function is now a major challenge. The following question arises: how to protect this highly specific type of historic site, which has ceased to function as a place of liturgy and has become a space for development? How to adapt a historic religious building so that its new form of use does not deprive it of its authenticity? While preserving the genesis of the religious building and further changes, we must ensure that its historically formed individuality is not taken away.
