tree static, tree risk, risk zoning, risk map, standards
Abstract
Badania, metody oceny i zarządzania ryzykiem, są niedocenianym i mało rozpowszechnionym, a niezbędnym elementem współczesnych zasad gospodarowania drzewostanem miejskim. Praca ma na celu wskazanie możliwości uzupełnienia tychże zasad o racjonalną ocenę ryzyka zawodności drzew jako jedną z głównych podstaw do skutecznego zarządzania drzewostanami w obszarach zurbanizowanych. Ocena i sprowadzenie ryzyka do akceptowalnego przez użytkowników przestrzeni, poziomu była jednym z priorytetów pracy. Metoda oceny ryzyka została oparta na trzech składowych: statyce i witalności drzewa oraz wrażliwości otoczenia na zawodność drzew. Dla każdej składowej wybrano, uszczegółowiono lub stworzono metodę obiektywnej i ujednoliconej oceny wartości, w celu uzyskania porównywalnych wyników w trakcie badań oraz w trakcie późniejszego stosowania metody oceny ryzyka zawodności drzew. W pracy wskazano w jaki sposób poziom ryzyka wyrażany w 5-cio stopniowej skali przekłada się na strefowanie ryzyka w otoczeniu drzewa i powstawanie map ryzyka. W dyskusji wskazano możliwe zastosowania oceny i strefowania ryzyka w aspektach: zarządzania drzewostanami miejskimi, urbanistycznym i prawnym. Zaproponowano wprowadzenie standardu akceptowalnego ryzyka zawodności drzew, który ułatwiałby wdrożenie ujednoliconych kryteriów, minimalnych wymagań i oczekiwań użytkowników wobec jakości drzew i ich otoczenia. W pracy wskazano również możliwości metody do racjonalizacji warunków odpowiedzialności prawnej za drzewa oraz ubezpieczenia się od następstw i zagrożeń wynikających z zawodności drzew.
Tree risk studies, assessment and management methods are underestimated, not enough widely used but essential part of principles of modern urban tree management. Paper is intended to show the possibility of complementing these rules on a reasonable tree risk failure assessment as a main bases for the effective tree stands management in urban areas. Risk assessment which can bring the risk to an acceptable level for people was one of the studies priorities. Risk assessment method is based on three components: static and vitality of the tree and the susceptibility of the surroundings to the tree failure. Objective and standardized methods of assessment for each component were selected, clarify or even created in order to obtain comparable results during research and afterwards using risk failure assessment. Paper shows how the level of risk expressed in a 5-point scale implies on risk zoning at tree surroundings and in the end compiles the risk maps. Paper shows the possible application of risk assessment and risk zoning connected with: urban tree stand management, urban planning and law appliance. Proposed the acceptable tree failure risk level standard, which make easier and harmonize the criteria of minimum requirements and quality expectations of the trees and their surroundings. The paper also shows possible methods to rationalize the legal liability for the trees, and insurance of the consequences and risks of trees failure.
PKT classification
642100 Architektura krajobrazu, parków, zieleni. Mała architektura
