generators, multiphase, control, power electronics
Abstrakt
W pracy przedstawiono wyniki analizy i badań wielofazowego generatora indukcyjnego wytwarzającego energię elektryczną przy dużej zmienności prędkości wirowania.
Przedmiotem badań jest metodyka sterowania napięcia wytwarzanego przez wielofazowy generator indukcyjny klatkowy, o liczbie faz stojana 𝑀 większej niż 3, przy szerokim zakresie zmienności prędkości kątowej napędzania ω. Wykorzystano właściwość generatora indukcyjnego wielofazowego polegającą na skokowej zmianie napięcia przez przełączanie kolejności prądów w uzwojeniach fazowych, wiążącą się jednocześnie ze zmianą liczby biegunów wypadkowego pola magnetycznego.
Przełączanie kolejności prądów umożliwia regulację napięcia w przedziałach prędkości odpowiadających danej kolejności zasilania uzwojenia stojana. Wskutek tego zakres prędkości, gdy możliwe było utrzymanie napięcia na zadanym poziomie, uległ poszerzeniu.
Czynności badawcze podzielono na etapy, które przedstawiono w kolejnych rozdziałach. W pierwszych rozdziałach przedstawiono fizykalnie zasadę działania generatora wielofazowego. Wstępne badania całego układu generacyjnego przeprowadzono w oparciu o model symulacyjny wielofazowej maszyny indukcyjnej opracowany dla pakietu MATLAB/Simulink. Próby symulacyjne zostały potwierdzone pomiarowo, weryfikując wiarygodność modelu matematycznego i słuszność przyjętej koncepcji sterowania. Powstało przy tym pytanie, czy sterowanie wektorowe polowo-zorientowane może dać lepsze wyniki, zwłaszcza w stanach przejściowych przy przełączaniu kolejności zasilania. W tym celu opracowano układ sterowania, zbudowany w oparciu o mikrokontroler czasu rzeczywistego i przeprowadzono badania laboratoryjne.
Przedstawione rozwiązanie stworzyło nowe możliwości wykorzystania generatorów indukcyjnych wielofazowych na tle innych rozwiązań technicznych generatorów elektromaszynowych, np. generatorów indukcyjnych trójfazowych lub generatorów synchronicznych wzbudzanych magnesami trwałymi, napędzanych turbinami wiatrowymi lub wodnymi o zmiennej prędkości.
The dissertation presents research on multiphase induction generators, with the number of phases greater than three, working at a speed varying over a wide range.
The aim of this work is to explore the properties of multiphase induction machines working as generators, develop and test control methods for the power electronic converter and the multiphase generator to obtain the desired voltage at different generator speeds and varying electrical load. The property of switching the sequence of currents in the phase windings was used, which is associated with a change in the number of poles of the resultant magnetic field. This change takes place in the designated ranges of the generator's rotational speed, which makes it possible to obtain a constant output voltage with speed varying over a wide range.
The research was divided into stages, which are presented in chapters. The principle of operation of a multiphase generator and methods of control were explained, and the resultant mathematical model was presented. Two methods of control were employed: scalar control with a constant voltage and frequency ratio (V/f) and Field Oriented Control (FOC). The detailed research was carried out on the example of a nine-phase generator. Generation system was built as a laboratory stand, tested and compared with the mathematical model simulated in MATLAB/Simulink. Both control methods (V/f and FOC) were compared in terms of control quality.
The dissertation presented new possibilities for the application of multiphase induction machines as an alternative to other technical solutions of electromechanical generators in variable-speed applications, like three-phase induction generators or synchronous generators excited by permanent magnets.
