Abstract:Celem pracy jest zaprezentowanie wpływu obowiązującego w Polsce ustawodawstwa z zakresu planowania przestrzennego i budownictwa na ewentualne możliwości oszczędnego gospodarowania społecznymi i prywatnymi pieniędzmi, publicznym i prywatnym terenem oraz czasem osób zaangażowanych w rozwój przestrzenny. Artykuł próbując określić stan polskiego prawa i jego wpływ na ekonomikę rozwoju przestrzennego, ukazuje najsłabsze i silne aspekty obowiązującej w Polsce legislacji.
Abstract:Mimo że siła nabywcza Polaków rośnie, ceny nieruchomości wciąż przekraczają możliwości finansowe konsumentów. Przeciętny warszawiak musi pracować siedem lat na średniej wielkości mieszkanie, podczas gdy na świecie okres czterech lat jest przyjęty jako krytyczny poziom dostępności mieszkań. Chociaż polska gospodarka została w stosunkowo niewielkim stopniu dotknięta przez światowy kryzys, zaostrzone warunki przyznawania kredytów sprawiły, że plany mieszkaniowe wielu gospodarstw domowych musiały stać się jeszcze skromniejsze. Deweloperzy mają coraz większe problemy ze zbyciem lokali, więc stosują szereg nowych na polskim rynku nieruchomości instrumentów marketingowych. Zarówno kupujący, jak i sprzedający, muszą zdecydować się jednak na oszczędności. Na rynku pojawiają się nieruchomości, które mimo swojego przeciętnego standardu określane są jako luksusowe. Czy faktycznie uważane są za ekskluzywne, czy są jedynie atrapą luksusu na pokaz na miarę polskiego konsumenta?
Abstract:Miasto oszczędne to struktura utrzymująca się w ruchu dzięki wysiłkowi pracy swoich mieszkańców. A może wręcz odwrotnie: urbanizacja daje możliwość ludziom łatwiejszego życia? Miasto jako struktura usługowa nie może być oszczędne. Jeżeli mówić o oszczędnej aglomeracji, to w kategoriach racjonalnego wyboru niższych kosztów, uwzględniającego wizje rozwoju i potencjalne zagrożenia, w perspektywie zarówno historycznej, jak i daleko wybiegającej naprzód. Nikt dzisiaj nie powinien się zastanawiać nad ochroną przyrody, recyklingiem, czy szukaniem alternatywnych źródeł energii. To racjonalny obowiązek wynikający z ogólnego wychowania, uświadomienia i zrozumienia życia miejskiego. To "miasto" ma być synonimem właściwych rozwiązań, oszczędnych jedynie w decyzjach niosących destrukcję.
Abstract:Jednym z głównych problemów obszarów centralnych dużych miast jest brak przestrzeni, nasilający konflikt między komunikacją samochodową a ruchem i potrzebami pieszych. W wielkich aglomeracjach amerykańskich próbowano go rozwiązać za pomocą podniesienia arterii na estakady albo zagłębienie pod ziemię (np. Wielki Wykop w Bostonie). Rozwiązania takie są ogromnie kosztowne i często agresywne przestrzennie, co praktycznie wyklucza ich zastosowanie w przypadku Krakowa. W zachodniej Europie znakomicie funkcjonują strefy koegzystencji ruchu kołowego, parkowania i ruchu pieszego. W Krakowie występuje tendencja "prześladowania" przeciwnej strony przez lobby "pieszych" lub "zmotoryzowanych", skutkująca nieracjonalnym marnowaniem okazji do rozwiązań optymalnych. Koncepcje zrywające z dotychczasowymi stereotypami mogą dać nowe szanse przestrzeni miejskiej.
Abstract:Przy analizie tego kompleksu zabudowy zarysowuje się kilka istotnych problemów urbanistyczno-architektonicznych: historyczne powiązania z tradycyjną urbanistyką holenderską, jak oszczędność terenu, zwartość zabudowy, porządek wizualny, kontrast z "rozrzutnością" przestrzenną reprezentacyjnych części Poczdamu; współczesne użytkowanie jako wykorzystanie istniejącego zasobu miejskiego na mieszkania oraz pracownie twórców i rzemieślników, kulturę czy handel artystyczny; oszczędność przestrzenna i estetyczna w odniesieniu do skali zabudowy i wnętrz urbanistycznych, powtarzalność form i materiałów, surowość detalu; analogie do współczesnego spojrzenia na kształtowanie tkanki miejskiej w duchu ekonomii i ekologii, prostoty i skromności, z akcentem na prospołeczność, lokalność, tradycję miejsca i architektury.
Abstract:W XIX wieku na rozwój przestrzenny miast wpływ miały w znacznie większym stopniu procesy ekonomiczne niż decyzje natury estetycznej. Fabrykanci Królestwa Polskiego, zmuszeni polityką caratu po 1831 roku, przenosili swoje manufaktury z dotychczasowych osad przemysłowych, np. ze Zgierza, na tereny carskiej Rosji, między innymi do obwodu białostockiego. Wiele wybudowanych wtedy osad uzyskało jednorodny, estetyczny wyraz architektoniczny i ład przestrzenny, mimo operowania skromnymi środkami dekoracyjnymi. Właściciele fabryk budowali swoim pracownikom domy mieszkalne o skromnym, ale przyzwoitym standardzie. Poprawę warunków życia miał zapewnić wzrost wydajności produkcji. Geometryczna logika układu osiedla włókienniczego i realizacja domów tkaczy według jednolitych projektów budowlanych, wprowadziła dyscyplinę przestrzenną. Powstałe wówczas układy urbanistyczne stały się prognozą przyszłego rozwoju miast.
Abstract:Rozwój gospodarczy wiąże się z rozbudową terenów przemysłowych na obszarach miejskich. Obecnie, wskutek rozrastających się aglomeracji wielkich miast, wiele terenów przemysłowych znalazło się strefach śródmiejskich, co wymusza przekształcanie ich w myśl zasad zrównoważonego rozwoju. Powstające w ostatnich latach nowoczesne parki technologiczne są wplecione w tkankę miejską, otwarte dla lokalnych społeczności i nieuciążliwe dla środowiska. Współczesne parki technologiczne są przykładami rozważnego gospodarowania terenem, a także oszczędnych rozwiązań w architekturze i urbanistyce.
Abstract:W artykule rozważa się często pomijaną wagę akceptacji społecznej budynków i przestrzeni publicznej dla architektury zrównoważonej. Obiekty związane z nowoczesną infrastrukturą to nieodłączny składnik miasta, wspomagający oszczędne gospodarowanie zasobami, odpadami i przestrzenią publiczną. Ich wymuszona obecność może przyczyniać się do wzbogacania lub degradowania bezpośredniego otoczenia. Mogą one być na różne sposoby włączone do publicznego użytku lub zajmować teren "stracony" dla mieszkańców. Omawiane w artykule obiekty z Holandii obrazują dążenia do przekształcania istniejących miast w miasta oszczędne. Z kolei współczesne obiekty przemysłowe grupowane w większe zespoły są zazwyczaj wyłączone z użytkowania przez ogół mieszkańców. Ponadto bazujące na ekonomice rozwiązań obiekty przemysłowe tylko wyjątkowo należą do tzw. architektury zrównoważonej. Artykuł poszukuje odpowiedzi na pytanie o przyczyny takiego stanu rzeczy.
Abstract:We wstępie do artykułu nawiązano do polskiej edycji książki Jana Gehla pt. Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych. W dalszej części artykułu zaprezentowano cztery edycje ogólnoeuropejskiego studenckiego konkursu urbanistycznego Schindler Award "Access for All" (2003/2004-2005/2005-2007/2008-2009/2010, którego tematem był problem rewitalizacji wybranych obszarów Brukseli, Paryża, Wiednia i Berlina. Studenci z europejskich szkół architektury przedstawiali swoje wizje współczesnej aranżacji tych przestrzeni, które w wyniku zaniku tradycji historycznych i zmian w obecnym użytkowaniu, utraciły swoją atrakcyjność i znaczenie.
Abstract:Artykuł zawiera rozważania na temat metod wewnętrznej integracji oraz proekologicznych przekształceń przestrzeni miasta. Scharakteryzowano zarówno zrealizowane, jak i koncepcyjne projekty dotyczące architektury umożliwiającej zrównoważony rozwój miejskiego organizmu.
